2023 Oslo Özgürlük Forumu'nda, Çin'in ağır insan hakları ihlali ve soykırıma imza attığı Doğu Türkistan gündeme geldi.
Bu yıl 15. kez düzenlenen Oslo Özgürlük Forumu, 13-15 Haziran 2023 tarihleri arasında "Dayanışmayı Kutlamak" teması ile toplandı.
DOĞU TÜRKİSTANLI AKTİVİSTLER KATILDI
Forumda konuşma yapan aktivistler, dünyanın çeşitli ülkelerinde baskı, şiddet, ayrımcılık ve soykırıma maruz kalan halkların sesini duyurdu. Çin'in toplama kamplarından kurtulan kamp şahidi Uygur Türkü aktivist Gülbahar Haytiwaci ve Kalbinur Sidik, Ukrayna Parlamentosu üyesi Lisa Yasko, İnsan Hakları Vakfı Başkanı Gerri Kasparov, İranlı aktris ve insan hakları aktivisti Nazanin Boniadi, Koreli insan hakları aktivisti Pastor Seungeun Kim, Sürgündeki Belaruslu gazeteci Hanna Liubakova, Mısırlı film yapımcısı ve aktivist Sanaa Seif, Venezuelalı insan hakları araştırmacısı Víctor Navarro ve pek çok isim katıldı.
FORUMA İKİ TOPLAMA KAMPI ŞAHİDİ KATILDI
2023 Oslo Özgürlük Forumu, Doğu Türkistan'daki soykırımı bir kez daha gündeme getirdi. Çin yönetiminin, Doğu Türkistan’da soykırım için inşa ettiği toplama kamplarında kalan kamp şahidi Uygur Türkü Kalbinur Sıddık ve Gülbahar Haytiwaci forumda, Uygur Türklerinin ve diğer Türk topluluklarının nasıl bir baskı ve işkenceyle baş başa kaldıklarını anlattı.
İki toplama kampı şahidinin sahnedeki beden dili ve anlattıkları izleyicileri şok etti.
KURMACA SUÇLAMALARLA KARARTILAN HAYATLAR
Gülbahar Haytiwaci konuşmasında, Çin hükumeti tarafından emeklilik prosedürlerini imzalama bahanesiyle Fransa’dan 2019 yılında çağırıldığını, Doğu Türkistan'a varında kurmaca suçlamalarla Çinli polislerce tutuklandığını ve toplama kapmına atıldığını, işkence gördükten sonra kurtarılıncaya kadar duyduğu acıyı dile getirdi. Foruma katılan diğer katılımcılar ise 21. yüzyılda Uygur Türklerinin Çin tarafından maruz kaldığı bu insanlık dışı uygulamalar karışında hayretler içinde anlatılanları dinledi.
KADIN TOPLAMA KAMPINDA TOPLU TECAVÜZ
Kalbinur Siddik ise, bir erkek kampında ders verirken gördüklerini, Uygur Türkü erkeklerin nasıl işkence gördüğünü, daha sonra kadın kamplarına yerleştirdiklerini, kadın kampında Uygur Türkü kadınların Çinli polisler tarafından toplu tecavüze uğradığını, kadınlara zorla kısırlaştırıcı ilaç verdiklerini ve nasıl kurtulduğunu anlattı.
KAHRAMAN UYGUR TÜRKÜ KADINLAR
Oslo Özgürlük Forumu’nda yaptıkları konuşmanın sonunda Kalbinur Sıddık ve Gülbahar Haitiwaci, Doğu Türkistan'da Uygur Türklerine ve diğer Türk topluluklaırına karşı Çin'in uyguladığı bu soykırımın durdurulması için mücadele edeceklerini, Doğu Türkistan'da yaşananları anlatmayı sürdüreceklerini vurguladı. Aktivistler, dünya toplumunu Uygur Türklerine destek vermeye çağırdı.
OSLO ÖZGÜRLÜK FORMU
Oslo Özgürlük Forumu ilk olarak 2009 yılında New York merkezli İnsan Hakları Vakfı tarafından başlatıldı. Şu anda birçok önemli uluslararası figürü bir araya getirmek için yetkili bir mekan haline geldi. Şimdiye kadar toplantıya 2010 yılında ilk defa Uygur Türklerinin annesi olarak bilinen Rabia Kadir katılmıştı. Daha sonra, 2019 yılında ABD Dini İşler Komiseriliği Başkanı Nuri Türkel, 2020 yılında Gülçehra Hoca, 2021 yılında cezaevinde bulunan Uygur entelektüel ve folklorist Rahile Davut’un kızı Akida Polat katıldı.