Fransa'nın Strazburg kentindeki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) 25 Haziran 2024 tarihinde Kırım konusunda kritik bir karar verdi. Mahkeme Ukrayna'nın 2014 yılında işgalci Rusya'ya karşı açtığı dava kapsamında Rusya'nın Kırım'da yaşam hakkı, dini özgürlükler ve ifade özgürlüğünü ihlal ettiğini tespit etti.
AİHM'DEN KIRIM'DAKİ İNSAN HAKLARI İHLALİ KONUSUNDA KARAR
AİHM tarafından oy birliği ile alınan kararda Vladimir Putin idaresindeki Rusya'nın; insan hakları ihlallerinin yanı sıra haksız yere alıkonularak tutuklanan Kırım Tatar mahkumların Rusya'ya transferiyle aile hayatına saygının ihlali, yasa dışı gözaltı, ayrımcı yasalar ve Kırım Tatar Milli Meclisine (KTMM) yönelik baskıları ele alınırken, Kırım Tatarlarının siyasi tutumları ve kültürel kimliklerinin hedef alındığı vurgulandı.
"RUSYA'YA CİDDİ TEDBİR VE CEZA HÜKMEDİLMİŞ DURUMDA"
Söz konusu karar bağlamında Dünya Kırım Tatar Kongresi (DQTK) Genel Sekereteri Avukat Namık Kemal Bayar, konuyla ilgili olarak Kıırm Haber Ajansına (QHA) değerlendirmelerde bulundu. Davanın 2014 yılında Ukrayna tarafından Rusya'ya karşı açıldığını anımsatan Bayar, 3 sene sonra mahkemenin tedbir kararı verdiğini belirtti. Bayar, söz konusu tedbir kararında Kırım'daki insan hakları ihlallerinin yanı sıra Kırım Tatar dilinin ve Kırım'ın tarihî eserlerinin korunması konusunun yer aldığını kaydetti.
Bayar karara ilişkin olarak, "Kırım'daki insan hakları ihlallerine, Rusya'nın işlediği insan hakları suçlarına maruz kalan ve bunun mağduru olan Kırım Tatar bireylerin isimleri dahi kararlarda geçiyor. Bunların haklarının iade edilmesi ve mağduriyetlerinin giderilmesi konusunda Rusya'ya ciddi tedbirler ve cezalar hükmedilmiş durumda" bilgisini verdi. Bayar bu kapsamda AİHM'de alınan karar ile birlikte Türk basınında ve Rusya ile iş birliği yapan kişilerin yargılanmaları gerektiğini sözlerine ekledi.
"AİHM KARARI KIRIM TATARLARI AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLİ"
Bayar yorumunda şu ifadeleri kullandı:
"Gerek Türkiye'de gerekse Kırım'da işgalci Rusya lehine çalışmalar yapan kişilerin bu konularda yargılanmaları için de gerekli adımların ileride atılabileceğini düşünüyorum. İnsan Hakları Mahkemesi kararı özellikle Kırım Tatarları açısından çok önemli. Kırım'da tutuklanan ve Rusya'nın çeşitli hapishanelere gönderilen Kırım Tatarlarının Kırım'a geri getirilmeleri gerektiği, bunun bir insan hakları ihlali olduğuna dair pek çok karar var. Tutuklamalar, ev baskınları, Kırım Tatar dilinde eğitim, Kırım'daki Kırım Tatar ve diğer halkların tarihi eserlerin kaçırılmasına kadar pek çok konuda çok önemli kararlar mevcut"