ABD, geçen hafta Rusya'nın petrol ve doğal gaz gelirlerini hedef alan geniş kapsamlı yaptırımlar uyguladı. Yaptırımlar Rus petrol üreticilerini ciddi derecede etkileyecek.
Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Rus doğal gaz şirketlerine uyguladığı yeni yaptırımlar, Rusya’nın ve dünyanın yaptırımlardan ne şekilde etkileneceği sorusunu akıllara getirdi. Reuters’ın 13 Ocak 2025 tarihinde gündeme getirdiği habere göre; yaptırımlar sonucunda Çinli ve Hintli şirketlerin; Orta Doğu, Afrika ve Amerika’dan daha fazla petrol tedarik etmesi ve bu durumun da petrol fiyatları ve navlunu (deniz ve nehir yolu ile taşınan eşya için, taşıma hizmeti karşılığında gemi şirketine ödenen ücret) etkilemesi bekleniyor.
Joe Biden yönetimi, 10 Ocak 2025 tarihinde Rusya'nın petrol ve doğal gaz gelirlerini hedef alan şimdiye kadarki en kapsamlı yaptırım paketini uygulamaya koydu. Rusya'nın büyük petrol üreticilerinden Gazprom Neft ve Surgutneftegas'ı, 180'den fazla gemiyi, çok sayıda petrol tüccarını, petrol sahası hizmet sağlayıcısını ve enerji yetkilisini yaptırım listesine ekledi.
Bununla birlikte yaptırım uygulanan şirketlerin; G-7 (Almanya, ABD, Birleşik Krallık, İtalya, Fransa, Japonya ve Kanada) ve Batı ülkeleri tarafından 2022 yılında uygulamaya konulan fiyat sınırlamasından sonra Rus petrol ticaretini; Avrupa’dan Asya’ya kaydırdığı belirtildi. Aynı şekilde yaptırım uygulanan tankerlerin yine yaptırım altında olan İran’a petrol taşıdığı kaydedildi.
RUSYA’YA UYGULANAN YAPTIRIMLAR ÇİN’İ DOĞRUDAN ETKİLEYECEK
Öte yandan, Reuters’a konuşan iki Çinli ticaret kaynağı; Rus petrol ihracatının yeni yaptırımlardan ciddi şekilde zarar göreceğini ve bunun da Çinli bağımsız rafinerileri ileriye dönük üretimi azaltmaya zorlayacağını söyledi.
Bununla birlikte Rusya arzında beklenen kesinti, 13 Ocak 2025 tarihinde küresel petrol fiyatlarını son ayların en yüksek seviyesine çıkardığı ve 1 varil petrolün fiyatı 81 doların üzerinde işlem gördüğü kaydediliyor.
YAPTIRIMLAR GEMİ FİLOSUNU AZALTACAK
İlgili habere göre Belçika menşeli veri analiz firması Kpler'in baş navlun analisti Matt Wright, yeni yaptırım uygulanan gemilerden 143'ünün geçen yıl 530 milyon varilden fazla Rus ham petrolü taşıyan petrol tankerleri olduğunu ve bu rakamın ülkenin deniz yoluyla yaptığı toplam ham petrol ihracatının yaklaşık yüzde 42'sini oluşturduğunu söyledi.
Wright, bunların yaklaşık 300 milyon varilinin Çin'e, geri kalanının ise Hindistan'a gönderildiğini sözlerine ekledi ve “Bu yaptırımlar kısa vadede Rusya'dan ham petrol sevkiyatı yapabilecek gemi filosunu önemli ölçüde azaltacak ve navlun oranlarını yükseltecek” değerlendirmesini yaptı.
İlgili haberde belirtildiğine göre; Singapur merkezli bir tüccar ise yaptırım uygulanan tankerlerin son 12 ayda Çin'e 900 bin varile yakın Rus ham petrolü sevk ettiğini söyleyerek, "Bu miktar uçurumdan aşağı düşecek" dedi.
RUSYA, HİNDİSTAN’I DA KAYBEDECEK
Öte yandan 2024 yılının ilk 11 ayında Hindistan'ın Rusya'dan ham petrol ithalatı, yıllık yüzde 4,5 artışla 1 milyon 764 bin varile; Hindistan'ın toplam ithalatının ise yüzde 36'sına ulaştı.
Aynı dönemde Çin'in Sibirya’nın Gücü isimli boru hattıyla yaptığı tedarik de dâhil olmak üzere ham petrol ithalatı, yüzde 2 artışla 99 milyon tona, toplam ithalatının ise yüzde 20'sine ulaştı.
Bununla birlikte Çin'in ithalatı çoğunlukla fiyat sınırının üzerinde satılan Rus ESPO Blend şirketinin ham petrolü iken, Hindistan çoğunlukla Ural petrolü satın alıyor.
İlgili habere göre Birleşik krallık menşeli analiz şirketi Vortexa analisti Emma Li, yaptırımların katı bir şekilde uygulanması hâlinde Rus ESPO Blend şirketinde ham petrol ihracatının durdurulacağını ancak bunun ABD’nin yeni başkanı Donald Trump'ın ambargoyu kaldırıp kaldırmamasına ve Çin'in yaptırımları tanıyıp tanımamasına bağlı olduğunu söyledi.