Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özerk Cumhuriyeti Daimi Temsilcisi Tamila Taşeva, Kırım Haber Ajansına (QHA) gönderdiği video mesajda 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı kurbanlarını andı.
Vatan Kırım’ın demografik yapısını değiştirmeyi amaçlayan Sovyetler Birliği, bundan tam 80 yıl önce dünya tarihinin en sistematik soykırım uygulamalarından birisini gerçekleştirdi. Kırım Tatar halkı, Josef Stalin'in emriyle 18 Mayıs 1944'te sabaha karşı vatan topraklarından sürüldü. Hayvan vagonlarında Türkistan, Urallar ve Sibirya bölgelerine sürülen Kırım Tatarlarının yüzde 46'sı sürgün yolunda ve sürgünü takip eden günlerde hayatını kaybetti.
Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özerk Cumhuriyeti Daimi Temsilcisi Tamila Taşeva, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı'nın 80. yıl dönümü dolayısıyla Kırım Haber Ajansına (QHA) açıklamalarda bulundu.
Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özerk Cumhuriyeti Daimi Temsilcisi Tamila Taşeva'nın, #18Mayıs1944 Kırım Tatar Sürgün ve Soykırımı'nın 80. yıl dönümü mesajı pic.twitter.com/Ra1FqnHu3w
— QHA - Kırım Haber Ajansı (@qha_kirimhaber) May 18, 2024"SOVYET YÖNETİMİ TARAFINDAN İŞLENEN BU KORKUNÇ SUÇ MAALESEF YİNE TEKRARLANIYOR"
Tamila Taşeva gerçekleştirdiği açıklamada, Rus baskıları nedeniyle büyük zorluklar atlatarak anavatanlarına geri dönen Kırım Tatarlarının 2014 yılından sonra yine evlerini terk ederek ya Ukrayna anakarasına ya da diğer ülkelere sığınmak zorunda kaldığına dikkat çekti. Ancak Rusya’nın askerî bir yenilgisi sonucunda Kırım Tatarlarının Kırım’daki evlerine dönebileceğini vurgulayan Taşeva, Türkiye ve Türkiye’de yaşayan Kırım Tatarlarına Rusya'ya karşı bağımsızlığı için mücadele eden Ukrayna’ya verilen destek için teşekkür etti.
Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özerk Cumhuriyeti Daimi Temsilcisi Tamila Taşeva mesajında şu ifadelere yer verdi:
Bu yıl Sovyetler Birliği yönetiminin tüm Kırım Tatar halkını vatanından sürgün edişinin 80. yıl dönümünü kaydediyoruz. Sovyet rejimi 18 Mayıs 1944 tarihinde Kırım’ın yerli halkına karşı soykırım eylemi gerçekleştirdi.
Yüzyıllar boyunca Kırım’da yaşayan halk, bir gün içinde vatanından koparılarak sürgün edildi. Ukrayna’da 18 Mayıs Kırım Tatar Soykırım Kurbanları Anma Günü devlet düzeyinde kaydediliyor. Bu sene biz, üst düzey devlet yetkilileri, Kırım Tatar Milli Meclisi üyeleri, diplomatlar ve sivil toplum kuruluşların katılımıyla bir dizi önemli etkinlik düzenliyoruz.
2021 yılında Kırım Tatarları resmî olarak Ukrayna’nın yerli halkı olarak tanındı. Ardından biz Ukrayna devleti olarak, Kırım Tatar halkına destek vermek amacıyla bir dizi önemli adım attık. Kırım’ın İşgalden Kurtarılması ve Yeniden Entegrasyonu Stratejisi’ni kabul ettik. Bu stratejinin Ukrayna’nın yerli halkı Kırım Tatarlarına verdiği destek önemli maddelerinden biridir. Kırım Tatar Dilini Koruma ve Gelişme Stratejisi’ni kabul ettik.
Bu sene Ukrayna Parlamentosu Verhovna Rada, 18 Mayıs Kırım Tatar Sürgünü’nün 80. yıl dönümü arifesinde dünyadaki devletlerin parlamentolarına seslenerek Kırım Tatar Sürgünü’nü soykırım olarak tanıma çağrısında bulundu.
Sovyet yönetimi tarafından işlenen bu korkunç suç maalesef yine tekrarlanıyor. Kırım Tatarları büyük zorluklar atlatarak geri döndükleri anavatanlarında 2014 yılından sonra yine baskılara uğramaya başladı. Bu nedenle halkın büyük kısmı evlerini terk ederek ya Ukrayna anakarasına ya da diğer ülkelere sığınmak zorunda kaldı.
Bu mesajı ben, Türkiye’de yaşayan çok sayıdaki soydaşım için kaydediyorum. Birçok Kırım Tatarı 2014 yılından sonra veya 2022’de Rusya’nın geniş çaplı işgal saldırısı başlatması sonrasında Türkiye’ye sığındı.
Kırım Tatarları, var olma hakkı için mücadele eden Ukrayna devletine destek veriyor.
Çünkü Kırım Tatarları da yüzyıllar boyunca Rus İmparatorluğu, Sovyetler Birliği yönetiminin zulmüne maruz kaldı ve günümüzde Rusya Federasyonu yönetimi yeniden Kırım Tatarlarına karşı baskıları sürdürüyor. Bu yüzden Ukraynalıların özgür bir devlette yaşama, kendi topraklarında kendi geleneklerini uygulama arzusu Kırım Tatarları tarafından çok iyi anlaşılıyor. Bundan dolayı Kırım Tatarları Ukrayna’nın bağımsızlığına her zaman destek verdiler ve vermeye devam ediyorlar.
Bu nedenle bize destek verdiğiniz, Rus işgaline hayır demek için protesto eylemleri düzenlediğiniz için size içtenlikle teşekkür ediyoruz. Ukrayna Silahlı Kuvvetlerine destek verdiğiniz için minnettarız. Çünkü sadece Rusya’nın askeri bir yenilgisi sonucunda, biz Kırım Tatarları Kırım’daki evlerimize dönebiliriz. 80 yıl önce Kırım Tatar millî hareketinin amacının anavatan Kırım’a dönmek olduğu gibi şu an bizim de millî gayemiz vatanımız Kırım’a geri dönmektir. Hepimize bir an önce evlerimize dönme fırsatı diliyorum. Yaşasın Kırım Tatar halkı, Yaşasın Ukrayna!
???? 80 yıldır dinmeyen acı: 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgün ve Soykırımı pic.twitter.com/YcZoYflQPH
— QHA - Kırım Haber Ajansı (@qha_kirimhaber) May 16, 202418 MAYIS 1944 KIRIM TATAR SÜRGÜNÜ VE SOYKIRIMI
Sovyet hükûmeti, Stalin’in emriyle 18 Mayıs 1944’te Kırım’daki tüm Kırım Tatarlarını sürgün etti. Sürgün sırasında Kırım Tatar erkeklerin büyük bir çoğunluğu Kızılordu’da Alman Nazi ordusuna karşı savaşıyordu. Çoğunlukla kadınlar, çocuklar, yaşlılar olmak üzere hayvan vagonlarına doldurulan Kırım Tatarları; Türkistan, Urallar ve Sibirya’ya sürgün edildi. Kırım’dan sürgün edilen 420 bini aşkın Kırım Tatarının yüzde 46’sı sürgün yolunda veya gittikleri yerlerde açlık, susuzluk ve hastalık gibi çeşitli sebeplerden dolayı hayatını kaybetti.
Sovyet yönetimi, sürgünden sonra Kırım’da, Kırım Tatarlarının varlığına işaret eden her şeyi ortadan kaldırmaya başladı. Adeta bir kültürel soykırım dalgası başladı. Köy, kasaba, ilçe ve şehirler başta olmak üzere Yarımada'daki binden fazla yerleşim yerinin Kırım Tatarca olan adları değiştirildi.
Sovyet yönetimi, Vatan Kırım’ın demografik yapısını değiştirmeyi amaçladı. Ancak Kırım Tatarları, bağrından koparıldıkları o aziz Vatanı, Kırım’ı hiçbir zaman unutmadı. Sürgünlük yollarında, sürgün edildikleri yerlerde vatana dönmek için çaba gösterdi. Nihayet, yıl 1989’u gösterdiğinde Kırım Tatarları, yavaş yavaş ata topraklarına dönmeye başladı. O tarihten itibaren Kırım Tatarları yaşadıkları yokluklara rağmen vatanda kalma mücadelesini sürdürdü.
Kırım Tatarları, 1989’un sonuna kadar sürgün yerlerinde zorla tutuluyordu. Anavatan Kırım’a geri dönme teşebbüsleri, hapisle ve yeni sürgünle cezalandırılıyordu. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte Kırım Tatarları vatana dönmeye başladı. Ancak yaklaşık 150 bin Kırım Tatarı maddi yetersizlik ve yasal engeller nedeniyle Türkistan'da kaldı.
2015 yılında Ukrayna Parlamentosu, Kırım Tatar Sürgünü’nü soykırım olarak kabul etti ve 18 Mayıs tarihini “Kırım Tatar Soykırım Kurbanlarını Anma Günü” olarak ilan etti.
2019 yılında Letonya ve Litvanya meclisleri, 2022’de ise Kanada parlamentosunun alt kanadı olan avam kamarası 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü'nü soykırım olarak tanıdı.