Kırım Tatarlarının Dobruca'daki milli hareket emektarlarından, milli şair, öğretmen Mehmet Niyazi anısına düzenlenen Ödül Töreni 24 Kasım 2023 tarihinde Romanya'nın Mecidiye kentinde düzenlenecek.
Dobruca Kırım Tatarlarının milli kahramanı, Emel Dergisi'nin isim babası, Kırım Tatarlarının milli şairi, öğretmen Mehmet Niyazi vefatının 92. yıldönümünde anılıyor. Her yıl düzenlenen Mehmet Niyazi Anma ve Ödül Töreni bu sene yine Romanya'da gerçekleşecek.
MEHMET NİYAZİ ANMA ETKİNLİĞİ VE ÖDÜL TÖRENİ
Asocıatıa Culturula Mehmet Niyazi Kültür Derneği tarafından 24 Kasım 2023 tarihinde Romanya'nın Mecidiye kentinde anma etkinliği ve ödül töreni icra edilecek. Saat 10.45'te, Mehmet Niyazi, Müslüman Kabristan'daki mezarı başında dua ile anılacak. Ardından saat 11.30'da Mecidiye Şehir Parkı'nda Mehmet Niyazi ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk büstlerine çelenk bırakılacak.
2023 Mehmet Niyazi Ödülü için ise saat 12.00'de İ.N Roman adına Kültür Merkezi'nde tören yapılacak. Ödül, Kırım Tatar asıllı eski milletvekili Aledin Amet'e tevdi edilecek.
ROMANYA MEHMET NİYAZİ ÖDÜLÜ
13 Aralık, Romanya Tatarları Milli Günü, Kırım Halk Cumhuriyeti kurucusu Numan Çelebicihan’ın, 13 Aralık 1917’de Kırım Tatar Milli Kurultayı’na anayasayı sunması anısına kutlanıyor. Romanya’daki Kırım Tatarları, 2006 yılından bu yana Kırım Tatar asıllı eski milletvekili Aledin Amet’in girişimiyle, Romanya Parlamentosu’nun çıkardığı yasayla Romanya Tatarları Milli Günü’nü kutluyor.
ROMANYA'DAKİ KIRIM TATAR MİLLİ HAREKETİNİN ÖNCÜLERİNDEN MEHMET NİYAZİ
Dobruca’daki Türklerin milli kültürlerinin canlanmasında, Kırım Türklerinin arasında Kırım milli ruhunun uyanmasında öncü olan ve büyük hizmetlerde bulunan şair ve eğitimci Mehmet Niyazi Dobruca'ya bağlı Aşçılar köyünde 1878 yılında doğdu. Babasının adı İsmail, annesinin adı Azize’dir. Mehmet Niyazi’nin ailesi Kırım’dan Dobruca’ya göç eden Kırım Tatarlarındandı. İlköğrenimini doğduğu köyde tamamladı. 1889'da ailesiyle birlikte Dobruca’dan İstanbul’a göç etti. İstanbul’da Darülmuallimîn'e (Öğretmen Okulu) kaydoldu. Burada Türk Dili ve Edebiyatı eğitimi aldı.
1898 ve 1900'da iki kez Kırım’da öğretmenlik yaptı. 1904'te babasının ölümü üzerine İstanbul’dan Köstence’ye gitti. Köstence Türk Mektebi ve Mecidiye Müslüman Okulu’nda öğretmenlik ve idarecilik yaptı. 1910-1912 yılları arasında Dobruca Sadası ve Teşvik gazetelerinde çalıştı. Mecidiye’de Işık adlı gazeteyi, Mektep ve Aile adlı dergileri çıkardı. 1918'de Kırım'da Hak Ses gazetesine başmuharrir oldu. Bahçesaray Maarif Müdürlüğü yaptı. Rusların Kırım’ı işgali üzerine 1920'de Köstence’ye döndü ve öğretmenlik görevine devam etti. Safiye Hanım'la evlendi. Dört kızı, iki oğlu oldu. Çocuklarından üçünün ölümü Mehmet Niyazi’yi derinden sarstı ve 28 Kasım 1931'de 53 yaşında hayata gözlerini yumdu.
Mehmet Niyazi'nin ilk dönem şiirleri İthâfât, son dönem şiirleri ise Sagış (Özlem) adlı şiir kitabında toplanmıştır.
Mehmet Niyazi'nin iyi bir şair ve yazar olmasında İstanbul'daki kültür ve sanat ortamının hiç şüphesiz büyük katkısı oldu. Yüksek öğrenimi sırasında Namık Kemal ve Abdülhak Hamit’ten oldukça etkilendi. İttihatçı fikirleri benimseyen Mehmet Niyazi, Öğretmen okulunun son sınıfında ateşli bir milliyetçi hâline geldi. Mehmet Niyazi, hayatını öğretmenlik ve yazarlık yaparak geçirmiştir. Kalemini milletinin uyanışına ve ilerlemesine hasretmiştir. Dobruca Türkleri arasında fikrî ve edebî alanda derin izler bırakan Mehmet Niyazi, ölünceye kadar Dobruca’da Türklük bilincinin yerleşmesi, Kırım sevgisinin kazanılması ve ana dilinin yaşatılması için çalışmıştır.
ROMANYA MEHMET NİYAZİ KÜLTÜR DERNEĞİ
11 Mart 2016'da Romanya makamlarınca tescil edilen Kırım Tatar halkının medeniyeti, tarihi, kültür ve edebiyatının Romanya'da tanınması ve gelişmesi için çalışmalar yürütmektedir. Kırım Tatar halkının mücadelesine katkıda bulunanlara her yıl Mehmet Niyazi Ödülü takdim edilmektedir. Şu ana kadar; Kemal Haşim Karpat, Tahsin Cemil, Enver-Nedret Mamut, Nevzat Yusuf Sarıgöl, Melek Fetısleam, Zafer Karatay, Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu'na verilen ödül, 2020 yılında Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov'a verildi.