Karaçay Türklerinin vatanlarından sürgün edilişinin 80. yılı vesilesiyle Kırım Derneği Genel Merkezi tarafından 2 Kasım 2023 tarihinde bir basın bildirisi yayımlandı.
Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Merkezi, Karaçay Türklerinin Sovyetler Birliği döneminde öz vatanlarından sürgün edilmesi nedeniyle 2 Kasım 2023 tarihinde resmi bir basın bildirisi yayımladı.
Karaçay Türklerinin vatanlarından sürgün edilişinin 80. yılı vesilesiyle Kırım Derneği, sürgün şehitlerine rahmet diledi. Kırım Derneği Genel Merkezi, eli kanlı Sovyet yönetiminin Karaçay Türklerinin sürgün edilmesi hakkında, "Sürgün faciası ile seksen yıl önce bir soykırıma tabi tutulan Karaçay Türkleri, bugün ise işgal edilen Ukrayna topraklarında yine Rusya tarafından diğer Müslüman halkları gibi yem olarak cephe önlerini sürülmekte, bir şekilde etnik temizliğe tabi tutulmaktadır. Karaçay kardeşlerimizin 80 yıl önce maruz kaldıkları facianın acısını yüreğimizin derinliklerinde hissediyor, sürgün şehitlerimizi rahmetle anıyoruz" açıklamasını yaptı.
"SÜRGÜN ŞEHİTLERİMİZİ RAHMETLE ANIYORUZ"
Kırım Derneği Genel Merkezinden yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"Kafkasya’nın orta bölümünde yaşamakta olan Karaçay Türkleri bundan 80 yıl önce 2 Kasım 1943 tarihinde Sovyet Rusyası tarafından vatanlarından topyekün sürgüne gönderilmişti.
İkinci Dünya Savaşı'nda eli silah tutan erkekleri Sovyet Rusyası saflarında savaşırken, korumasız ve silahsız halkı da aynı ülke tarafından sürgün tabi tutulmuş, savaş bitiminde cepheden dönen erkekleri aynı uygulamadan nasibini almıştı. Tıka basa doldurulan hayvan vagonlarında, aç, susuz günlerce devam eden sürgün yolculuğu ile devam eden aylarda maruz kaldıkları şartlara dayanamayan Karaçay Türkleri nüfuslarının yarısını kaybetmişti.
Sürgün faciası ile seksen yıl önce bir soykırıma tabi tutulan Karaçay Türkleri, bugün ise işgal edilen Ukrayna topraklarında yine Rusya tarafından diğer Müslüman halkları gibi yem olarak cephe önlerini sürülmekte, bir şekilde etnik temizliğe tabi tutulmaktadır. Karaçay kardeşlerimizin 80 yıl önce maruz kaldıkları facianın acısını yüreğimizin derinliklerinde hissediyor, sürgün şehitlerimizi rahmetle anıyoruz.
Unutmadık! Unutmayacağız!"
KARAÇAY-MALKAR SÜRGÜNÜ'NÜN 80. YILI
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) 18 Mayıs 1944 tarihinde Kırım Tatarlarına, 14 Kasım 1944 tarihinde Ahıska Türklerine uyguladığı sürgün ve soykırım politikasının bir diğer kurbanı ise 2 Kasım 1943 tarihinde Karaçay Türkleri, 8 Mart 1944 tarihinde ise Malkar Türkleri olmuştu.
Sağlıklı ve eli silah tutan Karaçay-Malkarlı erkekler muhtelif cephelerde Sovyet ordusu saflarında Almanlara karşı savaşırken aileleri vatanlarından sürülmekteydi. Kayıtlarda sürgün edilen Karaçaylıların sayısı en az 69 bin 267, Malkarlıların sayısı ise 37 bin 713 olarak yer aldı. Bu sayıların yaklaşık yüzde 54’ü çocuk, yüzde 28’i kadın ve yüzde 18’i yaşlı ve savaştan yaralı dönmüş malûl erkeklerden oluşmaktaydı.
İkinci Dünya Savaşı'nın 9 Mayıs 1945 tarihinde sona ermesiyle zorla Sovyet ordusuna alınan ve birçoğuna madalya verilen Karaçay-Malkarlı askerler ailelerine kavuşmak için vatanlarına döndüklerinde; annelerinin, babalarının, kardeşlerinin, eşlerinin ve çocuklarının vatan hainliğiyle suçlanarak bir gün içerisinde yurtlarından sürgün edildiklerini öğrendi.
İkinci Dünya Savaşı sırasında, tıpkı Kırım Tatarlarına ve Ahıska Türklerine uygulandığı gibi Sovyetler Birliği topraklarını işgal eden Almanlarla işbirliği yaptıkları suçlamasıyla Karaçay ve Malkar Türkleri hayvan vagonlarına doldurulmak suretiyle bir gün içerisinde Sovyet yönetimi tarafından topyekûn sürgün edildi.
VATANA İLK GERİ DÖNÜŞLER 14 YIL SONRA BAŞLADI
SSCB hakimiyetindeki muhtelif bölgelerine gönderilerek sürgün yerlerinde birbirlerinden ayrılması özellikle planlanan Karaçay-Malkarlılar; Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan’ın ücra köşelerine dağıtıldı.
Karaçaylılar, Kruşçev’in 1956 yılında Komünist Partisi 20. Kongresindeki gizli konuşmasında Stalin tarafından haksız yere sürüldüklerini belirttiği 5 Sovyet halkından biriydi. Aynı yıl Kruşçev, Karaçaylıların geri dönmeleri ve bu haksızlığın düzeltilmesi yolunda gerekli çalışmaları yapacağına dair garanti vermişti. 14 yıl boyunca Kafkasya’dan uzakta sürgünde yaşayan Karaçay-Malkar halkı, 1957 yılında vatanlarına geri dönmeye başladı. Bir soykırım halini alan sürgün yıllarında Karaçay-Malkarlılar nüfuslarının büyük bölümünü kaybetti.
1939 yılında 75 bin 800 kişilik bir nüfusa sahip olan Karaçaylılar 1959 yılında ancak 81 bin 400 kişilik bir nüfusa ulaşabilmişti. Malkarlıların nüfus kaybı ise çok daha fazlaydı. 1939 yılında 42 bin 700 olan Malkar nüfusu, 1959 yılında 42 bin 400’e düşmüştü.
1959 nüfus sayımı sonuçlarına göre sürgünden Kafkasya’ya dönen Karaçaylıların sayısı 67 bin 830 kişiydi. 13 bin 570 Karaçaylı ise sürgün yerlerinde kalmıştı. 1959 yılında Kafkasya’ya dönebilen Malkarlı sayısı ise 34 bin 88 kişiydi. Malkarlıların 8 bin 312’si sürgün yerlerinde kalmıştı.