Türkiye'de Kırım Günleri etkinliklerinin ilk ayağı bugün İstanbul'da düzenlendi. Çok sayıda ismin katılım gösterdiği etkinlikte; film gösterimi gerçekleşti ve Kırım Tatar kültürü tanıtıldı.
Kırım Tatar kültürü, İstanbul ve Eskişehir'de Türkiye'de Kırım Günleri çerçevesinde tanıtılıyor. 23-25 Aralık 2022 tarihinde dolu dolu bir programa ev sahipliği yapacak "Türkiye'de Kırım Günleri" etkinliğinin ilk günü bugün İstanbul'da başladı.
Eskişehir Valiliği İl Göç İdaresi Müdürlüğü, Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği, Kırım Tatar Milli Meclisi, Kırım Tatar Teşkilatları Platformu, Kırım Evi Kültür Merkezi ve Kırım Ailesi Kültür Merkezi ortaklığında düzenlenen etkinlikte; Rus işgali altınıdaki Kırım'ın kültürü ve tanıtımı yapıldı. İTÜ Maçka Konferans Salonu'nda saat 10.00'da başlayan etkinlik serisi 17.00'ye kadar devam etti. Programa, çok sayıda önemli isim katıldı.
Etkinliğe; Ukrayna’nın İstanbul BaşkonsolosuRoman Nedilskıy, Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özerk Cumhuriyeti Daimi Temsilcisi Tamila Taşeva, Ukrayna Gençlik ve Spor Bakan Yardımcısı Marina Potapenko, Kıyiv’de faaliyet gösteren Kırım Evi Kültür Merkezi Başkanı, Yönetmen Ahtem Seytablayev, Kırım Derneği İstanbul Şube Başkanı Celal İçten, Kırım Ailesi Kültür Merkezi Başkanı Anife Kurtseitova, Kırım Tatar Kaynak Merkezi Başkanı, KTMM üyesi Eskender Bariyev, KTMM üyesi Doç. Dr. Gayana Yüksel, Prof. Dr. Mustafa Kumral, İTÜ Genel Sekreteri Prof. Dr. Ali Deniz katılım sağladı.
Etkinlik İstiklal Marşı, Ukrayna Marşı ve Kırım Tatar Marşı ile başladı. Katılımcılar, Ukrayna-Rusya savaşında hayatını kaybeden Ukraynalılar için saygı duruşunda bulundu.
“Türkiye'de Kırım Günleri” etkinliği İstanbul'da başladı ???? https://t.co/DRJztEh0iD#kırım #türkdünyası pic.twitter.com/bhINL42t7D
— Kırım Haber Ajansı (@qirimhaber) December 23, 2022Açılış konuşmasında İTÜ Rektör Yardımcısı Mustafa Kumral, Ukrayna-Rusya Savaşı'nın başlamasıyla üzücü günlerin yaşandığını vurguladı. Kumral, "Ülkemizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün 'Yurtta sulh, cihanda sulh' sözlerini baz alarak her zaman bölgede denge unsuru olmuş, bu savaşın ve bu savaşın dünyaya olan olumsuz etkileri nedeniyle birçok konuda dış politikamızı savaşın sona ermesi yönünde geliştirmiş bulunmaktayız" ifadelerini kullandı. Kumral, "Gerek Kırım gerekse Ukrayna ülkemizle tarihsel bağları çok güçlü olan ülkedir. Kırım'ı Osmanlı'dan bu yana kardeşimiz olarak gördük, görmekteyiz. Ukrayna da aynı şekilde bizim için dost ve kardeş ülkedir" vurgusu yaptı.
İTÜ Genel Sekreteri Prof. Dr. Ali Deniz açılış konuşmasında, Ukrayna-Rusya Savaşı'nın başlamasından Türkiye'nin büyük bir üzüntü duyduğunu dile getirdi. Deniz, "Hem İTÜ hem de Türkiye olarak bu acıların bir daha yaşanmaması için elinden geleni yapmıştır. Türkiye'nin en üst kademesi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bu acıların dindirilmesi için elinden geleni yapmıştır. Bu bağlamda savaşın bir an önce bitmesini arzu ediyoruz" dedi. Kırım Tatarlarının sonsuza dek kardeş olduklarını belirterek, "Zira bizim geçmişten gelen tarih ve kültür kokan birlikteliğimiz var" ifadesine yer verdi.
Ukrayna’nın İstanbul Başkonsolosu Roman Nedilskıy, "Ukrayna'nın bölünmez bir toprağı olan Kırım'ın Rusya tarafından işgalinin 3 bin 228. günüdür. Bugün Ukraynalılar ve Kırım Tatarları ana vatanımızı faşitlere karşı omuz omuza savunuyoruz" dedi. Kırım Tatarı bir askerin 24 Şubat'tan bu yana Ukrayna cephesinde savaştığını ve iki gün önce şehadet haberini aldıklarını dile getiren Nedilskıy, Rusya'nın Kırım'da etnik yapıyı değiştirmeyi amaçladığını ifade ederek, "64 binden fazla Ukrayna vatandaşı Kırım'ı terk etmek zorunda kaldı. Rusya, yarım milyon ila 1 milyon arası vatandaşını Kırım'a yerleştirdi. Savaştan sonra Herson, Zaporijjya ve Donetsk'ten birçok Ukrayna vatandaşı Kırım'a gitmek zorunda kaldı, orada pasaportlarına el konuldu ve sözde yerine geçici ikamet sertifikası verildi" açıklamasını yaptı.
Ayırca 140'tan fazla Kırım tatarının asılsız nedenlerle tutuklandığını da kaydeden Nedilskıy, Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy'ın sözlerini hatırlattı:
"Kırım, geri alınacak, özgürce yaşayacak. Ukrayna bayrağı Kırım üzerinde dalgalanacak. Ukrayna Kırım'ın işgalini asla kabul etmeyecektir. Kırım Ukrayna'nındır"
REFAT ÇUBAROV: KIRIM, UKRAYNA'DIR
Resmi açılış konuşmalarına katılan Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Başkanı Refat Çubarov, "Kırım, Ukrayna'dır" ifadesini vurguladı. Çubarov, Türkiye'nin Kırım'ın işgaline tanımadığı için minnet duyduğunu dile getirerek, "Türkiye adaletin ne olduğunu biliyor ve bu savaşta Türkiye Ukrayna tarafında, bunu çok iyi biliyoruz. Yine burada savaşı ve işgali detaylıca anlatmaya devam edeceğiz" ifadelerini kullandı. 1853-56 senesindeki Kırım Savaşı'nı hatırlatan Çubarov, Rusların, Osmanlı, İngiltere ve Fransa müttefikliğine karşı yenildiğini yeniden gündeme getirerek Türklerin Kırım Tatarlarının yanında olduğunu söyledi.
Çubarov, "Rusya'nın beklediği Kırım'ı geri almaktır. Ama biz biliyoruz Kırım Ukrayna'dır. Kırım'ın sahibi Kırım Tatarlarıdır. Biz Rusya'yı hiçbir zaman istemedik, hiçbir zaman istemeyiz" vurgusunu yaptı.
Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Özerk Cumhuriyeti Daimi Temsilcisi Tamila Taşeva ise Kırım için mücadeleyi sürdürmeye devam edeceklerini ifade ederek, "Kırım Günleri'nin anlamı ve amacı bizim sürdürmekte olduğumuz mücadelemizin temel taşlarından bir tanesidir" dedi. "Rusya anavatanımızı Ukrayna'nın tüm coğrafyasına saldırmak için askeri üs olarak kullanıyor" ifadesine yer verdi. Taşeva insan hakları açısından Kırım Tatarlarını savunmanın gayet doğal olduğunu söyledi. Taşeva, Türkiye'nin Kırım'ı ve Ukrayna'yı devamlı desteklediği ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Kırım Platofrmuna çevrimiçi katıldığı için teşekkür etti. Ayrıca Taşeva, Tahıl Kordioru Anlaşmasıyla gıda güvenliğine katkısından dolayı, Kırım Tatar halkına ve sığınmacılara kucak açtığı için Türkiye'ye teşekkür etti.
Taşeva, "İnşallah çok yakında azat Ukrayna'da Kırım Günleri'ni kutlayacağız" dedi.
CELAL İÇTEN: 1917'DE KIRIM AHALİ CUMHURİYETİ İLAN EDİLMİŞTİ
Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği İstanbul Şubesi Başkanı Celal İçten'in adına dernek yönetiminin hazırladığı konuşmayı İstanbul Kırım Derneği Genel Sekreteri Arzu Tekmen Şener okudu. Konuşmada şu ifadelere yer verildi:
"İçinde bulunduğumuz Aralık ayı Kırım tarihi içerisinde özle bir yere sahiptir. Henüz dünyada modern anlamda her kesimi temsil eden cumhuriyetler kurulmamışken 26 Aralık 1917 tarihinde Kırım Ahali Cumhuriyetini ilan etmişti. Herkesin temsiline dayalı, cinsiyet eşitliğini göz eden bu cumhuriyetin anayasasının ikinci maddesi şu şekilde düzenlenmişti: 'Her milletin milli hayatını, milli işlerini bireysel tercihlerden daha çok milli iradeye daha uygun Tatar milletinin de sonsuza kadar kendi hayatını kendi iradesiyle kurabilmesi için serbest, gizli, eşit ve doğrudan doğruya kadın erkek bütün milletin oylarıyla seçilebilecek temsilciler meclisinin devamını kabul eder.' Bu madde açıkça ortaya koymaktadır ki, kendilerini milliyet sıralamalarında addeden Batı'da kadınlar üniversiteye dahi alınmazken Kırım'da köklerinden kopmadan kadınlara bu özgürlüğü sağlamıştı"
Ukrayna Dostluk ve Yardımlaşma Derneği Başkanı Celil Sümer de konuşmacılar arasında yer aldı. Sümer, "Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne ve egemenliği temelinde yaşanan savaşın adil bir barışla sona erdirilmesi kapsamında Kırım Tatar soydaşlarımız da, vatanları Kırım'da kendi öz yönetiminde, insan haklarına saygı hukukun ve demokrasinin üstünlüğü, ırk, milliyet, din, dil, cinsiyet ve diğer her türlü ayrımcılığa karşı olma ilkeleri çerçevesisnde barış, huzur, refah içinde yaşama hakkına sahiptir. Bu maksatla Kırım davasının barışçıl yollardan daha etkin bir şekilde savunulması en büyük dileğimizdir" ifadelerini kullandı.
"BAŞKASININ DUASI" FİLMİ GÖSTERİLDİ
Resmi konuşmaların ardından Kıyiv’de faaliyet gösteren Kırım Evi Kültür Merkezi Başkanı, Yönetmen Ahtem Seytablayev'in "Başkasının Duası" filmi gösterildi. Beğeniyle takip edilen film gösteriminin ardından Kırım Tatarlarının yöresel yemekleri tanıtıldı. Katılımcılar kalakay, göbete, tava lokum gibi yiyecekleri tatma imkanı buldu.
İşgalden sonra Kırım'ı terk etmek zorunda kalan ve İstanbul'a yerleşen Kırım Tatar kadınların hazırladığı Kırım Tatar milli yemekleri katılımcılara ikram edildi.