"Türkiye'de Kırım Günleri" etkinliği kapsamında Eskişehir'de, önemli isimlerin katılımıyla okur yazar buluşması programı yapıldı.
Türkiye'de Kırım Günleri, İstanbul'un ardından Eskişehir'de dolu dolu etkinliklerle devam ediyor. Bu kapsamda, dün Eskişehir Tepebaşı'nda yer alan Kırım Sürgünü Anıtı'na ziyaret gerçekleşti. Ardından Anadolu Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezinde Kırım Tatar kültürünü yansıtan sanat eserleri sergide gösterildi. Program çerçevesinde saat 10.30'da etkinliğin açılış konuşmaları gerçekleşti. Açılış konuşmalarının tamamlanmasının ardından Kırım Tatar kültürünün sembolü olan Kırım Tatar halk oyunları ve Kırım Tatar yırları ile performanslar sergilendi.
KIRIM PANELİ
Ardından Türkiye'de Kırım Kültür Günleri etkinliği önemli isimlerin katılımıyla panel düzenlendi. KTMM üyesi, Doç. Dr. Gayana Yüksel'in moderatörlüğünü üstlendiği panele, Ukrayna Gençlik ve Spor Bakan Yardımcısı Marina Popatenko, Ukrayna Halk Mimarisi ve Yaşam Milli Müzesi Müdürü Oksana Starak Povyakel, Ukrayna Cumhurbaşkanının Kırım Daimi Temsilcisi Tamila Taşeva, Ukrayna Devlet Kültür Fonu İcra Direktörü Vladislav Berkovskıy, Kırım Tatar Kaynak Merkezi Başkanı, KTMM üyesi Eskender Bariyev, KTMM Başkanı Refat Çubarov konuşmacı olarak yer aldı.
OKUR YAZAR BULUŞMASI
Bugün moderatörlüğünü Tuvğan Til İnternet Sitesi Koordinatörü Oya Deniz Çongar Şahin'in yaptığı yazar-okur buluşması etkinliği başladı. Yazar ve okurları buluşturan söyleşi etkinliğine; yazar Hasan Aydın, Kırım Tatar kökenli yazar Dr. Serra Menekay, Gazeteci yazar Gönül Şamilkızı, "Son Gazi" kitabının yazarı, asker, hukukçu Dr. İlyas Aktaran ve Dr. Işılay Işıktaş Sava kitapları ile katıldı
.
Etkinliğin katılımcıları arasında; Eskişehir Tepebaşı Belediye Başkanı Ahmet Ataç, Eskişehir Han Belediye Başkanı Erdal Şanlı, Odunpazarı Belediye Başkan Yardımcısı Evren Olcay, KTMM Başkanı Refat Çubarov, KTMM Başkan Yardımcısı İlmi Umerov, Kırım Derneği Genel Başkanı Mükremin Şahin, Kırım Tatar Milli Meclisi üyesi, Doç. Dr. Gayana Yüksel, TURKSİD Ukrayna Derneği Başkanı İsmet Yüksel, , Kırım Gelişim Vakfı Bursa Şube Başkanı Haluk Yaşayanlar, EKHAD Başkanı Recep Şen ve pek çok değerli isim yer aldı.
Oya Deniz Çongar Şahin, yazarların kitaplarını ve biyografilerini anlattı.
SERRA MENEKAY: AKIL UNUTUR YÜREK UNUTMAZ
İlk olarak yazar Serra Menekay, doktorluk mesleğinden yazarlığa geçiş sürecini anlattı. Menekay, "Kırım'a gidince halamı buldum, amcamlar, halamlar Ural Sibirya ve Özbekistan'a sürülmüş. Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu'nun arkasında haklarını savunmuşlar" diyerek Kırım Tatarlarının yaşadığı sürgünü hatırlattı.
"1991 yılında Kırım'a gittik ve onları buldum, her şey böyle başladı" diyen Menekay, "Yok edilmesi planlanan halkın gücü, kültürünü, dilini korumaları sayesinde anlaştık." diye konuştu. "Akıl unutur yürek unutmaz" diyerek eserleriyle Kırım'ın haklı davasını anlatmak istediğini söyleyen Menekay şunları kaydetti:
"Bir ara hekimliği bıraktım ve halamın yanında çok vakit geçirdim. İşgalden (2014) 10 gün önce Türkiye'ye geri döndüm. Sonra kitapevleri yayını açtı. “Şefika”, “İğne Oyası”, “Kuşbakışı” geldi. Son 5-6 yıldır Ege'deki Kuva-yi Milliye'yi çalışıyorum. En güzel kazanımların birisi “Aluşta’dan Esen Yeller”in Ukraince basılması. Benim için gurur oldu. Taras Şevçenko Üniversitesinde müfredata kondu. "Şefika" da Taras Şevçenko Türkoloji bölümünde okutuluyor, edebi yönü üzerinde tez yazıldı. Ben burada (Türkiye'de) doğdum. Mustafa Kemal'e borcum olduğunu düşünerek taksit taksit öz halkıma ve bu cumhuriyete olan borcumu ödemeye çalışıyorum"
"Türkiye'de köy kuran dedemin ve babamın hikayesi kitaplarımı yazmama ilham oldu" diyen Hasan Aydın ise Kırım Tatar irfan ve adetlerini uyarlayarak "Nerede Benim Atlarım" kitabını çıkardığını dile getirdi. İlyas Aktaran, Kurtuluş Savaşının son gazisini anlattığı kitabı hakkında bilgi verdi. İlyas Aktaran, şu ifadelere yer verdi:
"Gazi, Kırımlı ve 1889 doğumlu. Ayrıntılı olarak inceleme ihtiyacı hissettim. Osmanlı Kırım Hanlığı ilişkilerini, Bolşevik İhtilalinden sonraki Kırım'ın yapısını ve düşüncesini ortaya koymaya çalıştım, toplu sürgüne tabi tutulan halkın yeniden Kırım'a dönüş çabalarından bahsettim tarihsel bir derleme gibi oldu"
Işılay Işıktaş Sava, Kırım Tatar şair Şakir Selim'i ve onun eserleri hakkında bilgi verdi. Sava, "Sürgünü yaşamış ardından Vatan Kırım'a dönmüş, Kırım'a döndükten sonra yazdığı 347 şiir vardı elimizde. Şiirleriyle tüm Kırım Tatarlarının yaşadıklarını gösterdi" değerlendirmesini yaptı.
"Kırım'daki Kırım Tatar (Türk-İslâm) Mimarî Yadigârları", "Kırım'dan Kalan Miras, Hansaray" kitaplarının yazarı ve doktora çalışma konusu bugün Rus işgalciler tarafından yok edilmeye çalışılan Hansaray olan Doç. Dr. Nicole Kançal Ferrari ise şunları aktardı:
"İlk kez 1993'te Kırım'a eşimle birlikte gittim. Kırım'ın çok az çalışıldığını gördüm. Her köy, kasaba ve şehri gezdik. İlk başta Bahçesaray, Akmescit, Aluşta, Eski Kırım, Sudak gibi tüm yerleri titizlikle gezdik. İyi ki gezdik sonra bir daha göremedik.
Çok az arşiv kayıtlarının kaldığını söyleyen Nicole Kançal Ferrari, 2014'teki işgalden sonra mesuliyetlerinin daha da arttığını, bölgenin tarihi arka planını da ele aldıklarını belirterek kitabını anlattı. Burada camilerin farklı amaçlarla kullanıldığının altını çizen Nicole Kançal Ferrari, "biz onu Kırım'da gördük. Gürcistan'da Ahıska'yı çalışma imkanı buldum orası da çok üzücü ama cami içindeki duvar süslemeleri duruyor." ifadelerini kullandı.
Okur yazar buluşmaları kapsamında bir diğer konuşmacı ise korku hikayeleri yazarı Mehmet Berk Yaltırık oldu. Moderator Şahin'in "Eylül ayında basılan kitabınız 3. baskısını yaptı, okuyanı çok gibi duruyor. Buradaki yazarlarımızdan farklı bir bakışınız var" ifadelerinin ardından yazar Mehmet Berk Yaltırık şöyle konuştu:
"Önce blog açarak internet üzerinden korku hikayeleri yazmaya başladım, korkuyu aktarmak zordur, kısa film çalışmaları yapmayı düşünüyorum. En büyük desteği okurlarımdan aldım. Okurların desteği çok başka "ya şöyle bir yazar varmış" demeleri bile büyük bir kazanç."
GÖNÜL ŞAMİLKIZI: KIRIM TATARLARI HALA O ACIYI YAŞAMAYA DEVAM EDİYOR
Gazeteci yazar Gönül Şamilkızı ise okur yazar panelinde Kırım'ın Rus işgali ve Ukrayna'da devam eden işgal girişimi başta olmak üzere güncel konulardan bahsetti. Şamilkızı, Ukrayna'nın başkenti Kıyiv'e giderek Meydan Olaylarını (Euromeydan), Kırım'ın işgali sürecini takip ettiği anlatan gazeteci yazar Gönül Şamilkızı "27 Şubat'ta işgal haberlerini vermeye başladık." dedi. Bu süreçte Kırım'da kalan ve gün gün oradaki trajediye tanıklık etmek zorunda kaldığını anlatan Şamilkızı, "Kırım Tatarları hala o acıyı yaşamaya devam ediyor" diye ekledi.
Gazeteci olarak tarihe tanıklık etme şansı olduğunu ancak hayatının en trajedik olayı olduğunu ifade eden Şamilkızı "Bu süreç beni çok etkiledi. O günden bu yana Kırım ve Ukrayna üzerine çalışıyorum, elde edebildiğim platformlar çerçevesinde. Kırım derneğinde birlikte işgalin kronolojisi yaptık." dedi. Şamilkızı ayrıca işgali ve işgalden sonrası süreci konu alan "Kırım Ateşi" adlı kitabından söz etti.