Eskişehir’de bulunan Kırım Kültür Parkı’nda 18 Mayıs 2024 tarihinde Odunpazarı Belediyesinin desteğiyle Emre Ünal tarafından tasarlanan Kırım Anıtı’nın açılışı yapıldı.
Kırım Tatar Teşkilâtları Platformuna bağlı organların 9 Mart 2024 tarihinde aldığı karar neticesinde 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı’na kurban giden şehitler için bu sene Eskişehir’de Büyük Yürüyüş ve Anma Programı icra edildi. Program çerçevesinde ayrıca, Kırım Kültür Parkı’nda inşa edilen Kırım Anıtı’nın açılışı yapıldı.
https://x.com/qha_kirimhaber/status/1792163212709789798?t=uMcXoH8bbjm4NEdpidfkhw&s=08
KIRIM TATAR HALKININ BEŞ BÜYÜK İSMİN BÜSTÜ HEYKELDE YER ALDI
Kırım Tatar halkının beş büyük ismi; Kırım Ahali Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı, Antlı şehit Numan Çelebicihan, Tercüman gazetesinin kurucusu İsmail Bey Gaspıralı, Türkolog Bekir Sıtkı Çobanzade, Kırım Tatar halkının millî lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu ve yazar Cengiz Dağcı'nın büstünün yer aldığı anıtın açılışına çok sayıda isim katıldı.
Açılış programında; Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce, Odunpazarı Belediye Başkanı Av. Kazım Kurt, Ukrayna’nın Ankara Büyükelçiliği Müsteşarı Denis Zolatoryov, Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) Türkiye Temsilcisi, Emel Kırım Vakfı Başkanı Zafer Karatay, Kırım Tatar Teşkilatları Platformu ve Kırım Gelişim Vakfı Başkanı Ümit Şilit, Eskişehir Kırım Derneği Başkanı Recep Şen, Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Genel Başkanı Mükremin Şahin ve Kırım Tatar diasporası temsilcileri ile çok sayıda vatandaş yer aldı.
Program, Kırım Tatar Sürgünü’nde hayatını kaybeden şehitler için 1 dakikalık saygı duruşu ve akabinde İstiklâl Marşı ile Kırım Tatar millî marşı Ant Etkenmen’in okunmasıyla başladı.
ODUNPAZARI BELEDİYESİNE DESTEKLERİNDEN DOLAYI TEŞEKKÜR
Açılış konuşmaları kapsamında parkın bulunudğu 71. Evler Mahalle Muhtarı Emir Dişbudak, Odunpazarı Belediyesine vermiş olduğu destekten dolayı teşekkür etti. Ardından Eskişehir Valisi Hüseyin Aksoy ve Tepebaşı Belediyesi Ahmet Ataç tarafından teşekkür belirten telgraf okundu.
"MİLLETİ MİLLET YAPAN KÜLTÜRDÜR"
Eskişehir Kırım Derneği Başkanı Recep Şen açılış konuşmasına Odunpazarı Belediye Başkanı Kazım Kurt’a teşekkür ederek başladı. Şen, “Kültür olmadan millet olmaz, bir milleti millet yapan kültürdür. Kültürüne sahip çıkmayan milletler kendilerinden daha alt kültürlerin egemenliği altında kalıp yok olmaya mahkûmdur” ifadelerini kullandı. Kırım Tatar halkının 200 yıldır işgal altında olduğunu ancak buna rağmen çok sayıda bilim insanı, sanatçı, fikir insanı ve aydın kimseler yetiştiğini vurguladı. Şen, “Buna rağmen bu aydınların bilim insanları sürgüne, soykırıma tabii tutulmuş, yok edilmiştir. Ama Kırım Tatar kültürü var olmaya devam etmektedir. Bundan sonra da var olacağına inancımız sonsuza kadar devam edecektir” dedi.
"BU ANIT BU ACILAR BİR DAHA YAŞANMASIN DİYE YAPILDI"
Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Ayşe Ünlüce, 1783 yılında başlayan işgali anımsatarak, 80 yıl önce Kırım Tatar halkının vatan topraklarından sürgün edildiğini dile getirdi. Anıtın açılma amacının söz konusu işgal ve sürgünü hatırlatması için yapıldığını ifade eden Ünlüce, “Bu anıt bu acılar unutulmasın diye var. Ama aynı zamanda bu acılar tekrar yaşanmasın diye de var. Hem Eskişehir hem Kırım Tatar halkı için bu park çok önemli” dedi. Ünlüce konuşmasının sonunda Odunpazarı Belediyesine teşekkür etti.
"SOYKIRIMA SES ÇIKARMAYANLAR YENİ SOYKIRIMLARI DAVET EDİYOR"
Açılış konuşmaları kapsamında Odunpazarı Belediye Başkanı Kazım Kurt, anıtın hem 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımı’nı unutmamak hem de Kırım Tatar kültürünün yaşatılması için inşa edildiğini aktardı. Kurt, anıtın Kırım Tatar tarihi ve kültüründen izler taşıdığının altını çizdiği konuşmasında, “Kırım Anıtı’nı gören herkes Kırım Tatar halkına hizmet etmiş olan insanlarımızı tanımış olacak” dedi. Ayrıca Kırım Tatar sürgününe dikkat çeken Kurt, “18 Mayıs 1944’teki sürgün denilen şeyin aslında soykırım olduğunu bütün dünyaya anlatmamız gerekiyor. Soykırımlara ses çıkarmayanlar yeni soykırımları davet ediyor. O nedenle her türlü soykırıma itiraz ediyoruz. Hayır diyoruz” ifadelerine yer verdi.
Ayrıca Kurt, “Paranın gücünü, emperyalizmin gücünü ve yoksul halkları yok etmeye yeter. Çünkü Türkiye Cumhuriyeti bunu Kuva-yi Milliye’de bir destan yazarak bütün dünyaya göstermiştir. 18 Mayıs’ta üzülüyoruz elbette ama 19 Mayıs var. 19 Mayıs’ta düşmana karşı kurtuluş savaşı başlatan bir toplumla beraber yaşıyoruz” diye sarf ettiği cümleler alkış topladı.
"BİZ KURUYAN KOPARTILAN YURDUN TOHUMLARIYIZ"
Kurt, Kırım Anıtı projesini hayata geçiren Heykeltıraş Emre Ünal’a teşekkür ederek, hediye takdiminde bulundu. Ünal ise konuşmasında, “Biz 80 yıl önce kuruyan kopartılan yurdun tohumlarıyız. O tohumlar kültürle yetişir. Kültürümüze sahip çıkmamız için böyle bir anıt tasarladım” dedi.
HASRET TİYATOSU OYUNCULARI ALKIŞ TOPLADI
Açılış konuşmalarının ardından Odunpazarı Belediyesi tiyatro topluluğunun “Hasret: 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü” isimli tiyatrosuna hayat veren oyuncular, oyundan bir kesiti canlandırdı. Oyun, gözyaşlarını tutamayan seyirciler tarafından büyük beğeni topladı. Program kapsamında Kırım Ailesi ise, “Ey Güzel Kırım” türküsünü seslendirdi. Ukrayna Devlet sanatçısı Kırım Tatarı Rüstem Mehmet ise sahnede yerini aldı. 3 yaşında sürgüne gönderildiğini 60 yıldır ise Kırım Tatar halkının sanatını farklı platformlarda yürüttüğünü ifade eden Memed, gözyaşları eşliğinde şiir okudu.
Kültür sanat gösterilerinin akabinde sürgünde hayatını kaybedenlerin ruhuna dua okundu. Ardından Kırım Anıtı’nın açılışı kurdele kesimi ile yapıldı. Protokol, program sonunda Kırım Anıtı tasarımcısı Emre Ünal’dan bilgi aldı.