SON DAKİKA
Hava Durumu

Udmurt bilim insanı Albert Razin, Ankara'da anıldı

Udmurt bilim insanı Albert Razin, Ankara'da anıldı

Haber Giriş Tarihi: 19.10.2019 17:04
Haber Güncellenme Tarihi: 15.12.2020 00:51
Kaynak: Haber Merkezi
https://www.qha.com.tr/
Udmurt bilim insanı Albert Razin, Ankara'da anıldı

Ayyıldız Huri KAPTAN / QHA Ankara

Rusya Federasyonu'nun "Kültür Soykırımı"nı protesto etmek için kendisini yakarak hayatını feda eden Udmurt bilim insanı Albert Razin, Ankara'da anıldı.

Udmurt Bilim adamı Albert Razin, Türk dillerinin önemli parçalarından biri olan Kazan Tatarcanın bugün varlığını sürdürebilmesinin en önemli nişanelerinden, tüm dünyadaki Kazan Tatarlarınca milli şair kabul edilen Abdullah Tuqay'ın (Tukay) anıtı önünde anıldı.

Etkinliğin Düzenleme Kurulunda; Kırım Haber Ajansı’nda (QHA) Kazan Tatarları ve Tataristan’a ilişkin yazıları yayımlanan araştırmacı yazar Roza Kurban, Liliya Sabir, Kırım Derneği Başkanvekili ve DQTK (Dünya Kırım Tatar Kongresi) Genel Sekreteri Av. Namık Kemal Bayar, Serdar Günönü, Mustafa Gültekin, Murat Yumrutaş ve Emre Ata yer aldı.

KURBAN: RUS BASKISI DEĞİŞMEDİ

Araştırmacı yazar Roza Kurban, Razin'in anılması için seçilen yerin anıt olmasının nedenini Abdullah Tuqay'ın ve Razin'in ana dillerine olan tutumlarının, bağlılıklarının, verdikleri önemin ortak olması olarak açıkladı.

Roza Kurban, Rusya'nın dayatmacı uygulamalarını yüzyıllardan beri süregelen Rus siyasetinin yani Rus olmayanları yok etme ve tek tipleştirme politikasının devamı olduğunu, bunun Çarlık Rusyası devrinde hristiyanlaştırma çabası ile Ruslaştırma iken Sovyetler döneminde de Rus dilinin hakim olduğu tek tip insan yaratma çabası olduğunu belirtti. Son hali ile Rusya Federasyonunun da yasa ve kanunlar çıkararak ana dillerin yok edilmeye çalışıldığını anımsattı.

Kurban, Rusya'nın siyasetinin başka milletleri yok etme siyaseti olduğuna vurgu yaparak buna dur demenin zamanının geldiğini ifade etti.

Roza Kurban, Stenka Razin'in 1677-1670'de Rus Çarlığına karşı meşhur köylü isyanını hatırlatarak 10 Eylül 2019 tarihinde Razin'in parlementoya karşı yaptığı protesto ile Razin soy isminin tarihte ikinci kez geçtiğine değindi. Bu isyan ve başkaldırıların aradan zaman geçse de rejim ve siyasetin değişmediğini gösterdiğine dikkat çekti.

Kurban, ''Razin'in ölümüyle sonuçlanan protestosu, göz göre göre ana dilinin yok sayılmasına seyirci kalan bu durum karşısında susanlara bir ders olacaktır, ana dilin yok edilmesi bir milletin yok edilmesi demektir bu bir soykırımdır.'' ifadelerinde bulundu.

Razin'in mücadelesinin, Rus olmadıkları için Rusya tarafından baskıcı uygulamalara maruz kalanların yaşatacağı bir mücadele olacağını da kaydetti.

Dünya Kırım Tatar Kongresi (DQTK) Genel Sekreteri Av. Namık Kemal Bayar ise, ''Albert Razin elbette 2002'den beri başlayan baskı ve kültür soykırımına doğru giden politikaları reddetmek, karşı çıkmak bunlarla ilgili olarak dünyada bir etki ve kamuoyu yaratabilmek amacıyla bu protestoyu gerçekleştirdi. Rusya federasyonun tüm bu baskıcı politikaları ve kültür soykırımı Rus olmayan medeniyetleri yok etme çalışmalarının dünyada yankı bulması gerekiyor.'' diyerek bu protestonun emsal teşkil ederek tarihe geçtiğini kaydetti.

Ayrıca 2014'ten beri Rus işgali altındaki Kırım'da, Kırım Tatarlarını hedef alan baskı mekanizmalarının, Kırım Tatar dilini ve kültürünü de hedeflediği hatırlatıldı.

RAZİN İÇİN YAZILAN ŞİİR OKUNDU

Anmada Razin için ilk yazılan ''Udmurdyana'' adlı şiirin seslendirilmesine yer verildi.

Sibir Tatarı Mustafa Gültekin de Razin'in protestosu sürecindeki ayrıntılara yer vererek bir konuşma gerçekleştirdi.

Anma programı Abdullah Tuqay'ın sözlerini yazdığı Tuvgantil Marşı ile sona erdi.

PROF. DR. ALBERT RAZİN KİMDİR?

Rusya Federasyonuna bağlı Udmurtya Cumhuriyeti vatandaşı olan Prof.Dr.Albert Razin, 12 Haziran 1940 tarihinde doğdu. Bütün hayatını Sovyetler Birliği ve Rusya Federasyonu tahakkümü altında yaşayan halklardan biri olan Udmurt halkının dilini ve kültürünü yaşatmak ve genç nesillere tanıtmaya vakfetti.Bu çalışmaları ile Udmurt Devlet Üniversitesi’nde Udmurt Dili Kütüphanesi ve Kültür Müzesini açtı.

Rusya Federasyonunun 2002 yılında başlattığı tek dil politikalarına karşı yıllarca mücadele verdi. Federasyon anayasası hükümleri ile garanti altına alınmış federe devletler ve özerk bölgelerde yaşayan Türk, Tatar, Udmurt, Başkurt, Kafkas halkları ve onlarca halkın anadilleri ve kültürlerinin korunması amacıyla çalışmalarını ve faaliyetlerini yürüttü. Rus olmayan diğer halkların milli benlik ve kültürlerini korumak, Rusya Federasyonu anayasası ve kanunları ile tanınan hakların kaybedilmemesi için gayriRus halkların çalışmalarına her ortamda destek verdi.

Geçen yıl, yani 2018 yılının Ağustos ayında Rusya Anayasası ve Federasyon Anlatlaşmalarına aykırı bir şekilde kabul edilen yasa ile bütün federasyon topraklarında anadilde zorunlu eğitim kaldırıldı ve Rusça tek zorunlu dil haline getirildi.

Albert Razin, bu kanuna karşı bir yıl boyunca mücadele etti. Nihayet Razin, 10 Eylül 2019 tarihinde Udmurt Parlamentosu önünde “Anadilim olmayacaksa, halkım yaşamayacaksa ben de yaşayamam” diyerek bireysel ve kahramanca protestosunu yaptı ve kendisini ateşe verdi.
Albert Razin, kaldırıldığı hastahanede kurtarılamayarak hayatını kaybetti.

En son gelişmelerden anında haberdar olmak için 'İZİN VER' butonuna tıklayınız.