Kırım Derneği'nden 21 Şubat Dünya Anadili Günü hakkında bildiri

Birleşmiş Milletler (BM) Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO), dünyada yok olmaya yüz tutmuş dillerin yaşamasını sağlamak, çok dilliliği teşvik etmek ve dilsel farkındalık yaratmak amacıyla, 2000 yılında 21 Şubat tarihini "Dünya Anadil Günü" ilan etmişti.

Kırım Derneği Genel Merkezinden “21 Şubat Dünya Anadili Günü” vesilesi ile, bugünün önemine binaen bir bildiri yayınlandı. Bildiri şu şekilde:

Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği
Genel Merkezi’nden

Türk dil ailesinin Oğuz ve Kıpçak özelliklerini bünyesinde barındıran ve bu özelliği ile geniş bir coğrafyaya yayılmış Türk dünyasının ortak dili olabilme niteliğini taşıyan Kırım Tatarcası maalesef ki bugün UNESCO tarafından “yok olma tehlikesi altındaki diller” listesinde sınıflandırılmaktadır.

İsmail Bey Gaspıralı’nın “Dilde, Fikirde, İşte Birlik” söylemi ile 130 yıla yakın bir süre önce yayınladığı “Tercüman” gazetesinin anadili olarak Kahire’den Kazan’a, Bosna’dan Kaşgar’a kadar ki büyük alanda okunan ve anlaşılan Kırım Tatarcası günümüzde kendi anavatanı Kırım’da dahi eğitimi verilemeyen bir dil haline gelmiştir.

Kırım’ı 2014 yılında işgal eden Rusya Federasyonu, o tarihte yetersiz de olsa mevcut olan ilk ve orta öğretim seviyesinde Kırım Tatarca eğitim olanaklarını işgalden bugüne geçen beş yıl içinde neredeyse yok etmiştir.

Bununla da yetinmeyen Rusya Federasyonu, 2018 yılında yürürlüğe koyduğu bir kanunla işgal ettiği Kırım da dahil olmak üzere bütün Federasyon sınırları içinde Rusça dışındaki diğer dillerin eğitimini zorunlu olmaktan çıkartarak seçmeli hale getirmiştir. Bu, Rusya Federasyonu topraklarında yaşamak zorunda kalan Rus olmayan bütün halkların anadillerinin açıkça “idam” kararı ve kanunudur.

Her ne kadar 21 Şubat Dünya Anadili Günü olarak kutlanması gerektiği kabul edilmiş ise de vatanları işgal edilen Kırım Tatarları ve anadilde eğitimleri neredeyse imkânsız hale gelmiş Rusya Federasyonunda yaşayan Rus olmayan halklar için bu gün ancak buruk bir anlam ifade etmektedir.

Dünya üzerinde yaşayan her insanın anadilini unutmaması ve unutturulmaması dileği ile kamuoyuna arz ederiz.