Odesa’da yaşanan Kırım Tatarları etnik kökene dayanarak sürgün edilen kişi statüsünü alabilecek

Ukrayna’nın Odesa bölgesinde etnik kökene bağlı sürgün edilen kişinin statüsünü verme prosedürünü yürütecek yetkili bir organ oluşturacak.

Kırım Haber Ajansına (QHA) konuşan Odesa Kırım Tatarları sivil kuruluşu Başkanı Fevzi Mamutov "Etnik kökene dayanarak sürgün edilen kişilerin haklarının geri kazanmasına yönelik" başlıklı yasanın 6 yıl önce kabul edildiğini belirterek, "Odesa ve Odesa bölgesinde sosyal politika sisteminde etnik kökene dayanarak sürgün edilen bir kişi statüsünü almak için başvurularını kabul eden yetkili bir organ yok. Ancak biz 10 Nisan sivil insan hakları örgütü ile birlikte Odesa bölgesinde bu konu ile ilgilenecek bir organın oluşturmasını sağladık." diye anlattı.

Mamutov, Odesa Kırım Tatarları sivil örgütünün etnik kökene dayanarak sürgün edilen ve statüsünü almak isteyen Kırım Tatarlarına danışmanlık yapacağını belirtti.

Ayrıca Mamutov etnik kökene dayanarak sürgün edilen bir kişinin statüsünü, sürgün edilen ve sürgünde doğan kişilerin alabileceğini ifade etti.

12 Kasım 2014 tarihinde kabul edilen Ukrayna Bakanlar Kurulu kararı uyarınca etnik kökene dayanarak sürgün edilen bir kişi, statüsünü almak için kendini etnik kökene dayanarak sürgün edilen bir kişi olarak gören şahsın veya onun temsilcisinin, şahsın ikamet ettiği yerdeki sosyal koruma müdürlüğüne başvuru yapması gerekiyor.

Sovyet hükûmeti, Stalin’in emriyle 18 Mayıs 1944’te Kırım’daki tüm Kırım Tatarlarını sürgün etti. Sürgün sırasında Kırım Tatarlarının büyük bir çoğunluğu Kızılordu’da Alman Nazi ordusuna karşı savaşıyordu. Orta Asya ve Sibirya’ya sürgün edilen Kırım Tatarlarının yüzde 46’sı yolda veya gittikleri yerlerde açlık, susuzluk ve hastalık gibi çeşitli sebeplerden dolayı hayatını kaybetti. Kırım Tatarları, 1989’un sonuna kadar sürgün yerlerinde zorla tutuluyordu.

Anavatan Kırım’a geri dönme teşebbüsleri, hapisle ve yeni sürgünle cezalandırılıyordu. Kırım Tatar adı yok edilmişti. Bunun sonucunda Kırım Tatar halkı büyük kayıplar yaşadı. Sovyetler Birliğinin dağılmasıyla birlikte Kırım Tatarları vatana dönmeye başlarken 150 bini maddi yetersizlik ve yasal engeller nedeniyle Orta Asya’da kaldı.

2015 yılında Ukrayna Parlamentosu, Kırım Tatar Sürgünü’nü soykırım olarak kabul etti ve 18 Mayıs tarihini “Kırım Tatar Soykırım Kurbanlarını Anma Günü” olarak ilan etti.

2019 yılında Letonya ve Litvanya 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgününü soykırım olarak tanıdılar.