Kırımoğlu, savaşa ilişkin son durumu anlattı: Savaşın Kırım'a geçme ihtimali var

Kırım Tatar halkının milli lideri, Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, Türkiye Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yalçın Topçu ve Bingöl Milletvekili, TBMM Milli Savunma Komisyonu Üyesi Feyzi Berdibek, dün Çankaya Köşkü’nde bir araya geldi. Görüşmede, Ukrayna’daki savaş ve Rus işgali altında bulunan Kırım’daki durum ele alındı. Daha sonra Kırımoğlu, görüşmede ele alınan konuları, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı geniş çaplı işgali ve Rus işgali altında bulunan bölgelerdeki durumu Kırım Haber Ajansına değerlendirdi. Kırımoğlu, savaşın seyrine bakıldığında Kırım'a doğru geçme ihtimalinin olduğunu kaydetti.

Kırım Tatar halkının milli lideri, Ukrayna milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, dün Türkiye Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yalçın Topçu ve Bingöl Milletvekili, TBMM Milli Savunma Komisyonu Üyesi Feyzi Berdibek ile görüştü. Çankaya Köşkü’nde gerçekleşen görüşmede, Ukrayna’daki savaş ve Rus işgali altında bulunan Kırım’daki durum ele alındı. Ayrıca taraflar, savaştan Türkiye’ye kaçan sığınmacıların durumunu ve Rusya’nın Ukrayna’dan çaldığı tahıllarının yasa dışı yollarla Türkiye’ye getirilmesi konusunu ele aldı.

Türkiye'deki görüşmeleri hakkında Kırım Haber Ajansına konuşan Kırımoğlu, Çankaya Köşkü’nde yapılan görüşmenin ayrıntıları hakkında bilgi verdi ve Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı geniş çaplı işgali, Rus işgali altında bulunan bölgelerdeki durumu değerlendirdi.

"SAVAŞ BAŞLADIKTAN SONRA KIRIM'DAKİ BASKILAR ARTTI"

Rus işgali altındaki Kırım’daki Kremlin kontrolündeki mahkeme, 3 Kırım Tatar avukat hakkında hapis cezası kararı aldı. Bu konuyu ve Kırım’daki son durumu değerlendirir misiniz?

Rusya, Kırım’ı işgal ettiği 2014’ten beri Kırım’daki baskılar durmadan devam ediyor. Fakat geniş çaplı işgal başladıktan sonra baskılar arttı. Kırım Tatarlarını kontrol aldılar, uyarılar yaptılar. Savaşa karşı veya Ukrayna yanlısı bir şeyler yazarsanız veya söylerseniz cezalandırılırsınız diyerek tehdit ettiler. Bir sebep olmadan insanları hapse atıyorlar. Örneğin Zair Smedlayev, Abdureşit Cepparov, şimdi ise avukatları alıkoydular. Avukat statüsünde olan insanlar kolay kolay hapse atılmaz. Ama Rusya’yı hiç bir şey durdurmuyor.

Şu anda Kırım Tatar halkının durumu ne? Savaş konusunda ne düşünüyorlar?

Kırım’da yaşayan insanlarla görüşüyorum. İnsanlar huzursuz. Savaşın Kırım’a geçme ihtimali var. İnsanlar korkuyor. Haklılar da, korkmak için sebepleri var. Rusya Karadeniz’den, Akyar (Sivastopol) yakınlarından füze atıyor. Savaşın kurallarına göre bizim (Ukrayna’nın) de füze atılan noktaları vurma hakkımız var. Ama şu ana kadar bu mesafeye ulaşabilecek silahlarımız yoktu. Ancak, yakında olacak. ABD’den 300 kilometre menzilli füzeler gönderilecek. Bu desteğin bir kısmı Ukrayna’ya ulaştı. Yani yakın zamanda imkanlarımız daha geniş olacak.

Rus işgali altında bulunan Herson bölgesini işgalcilerden temizledikten sonra Kırım’ın sınırına gelerek Rusya'nın pozisyonlarını vurabiliriz ama şimdilik biraz zor. ABD’nin gönderdiği füzeler Ukrayna’ya ulaştıktan sonra cephedeki durum biraz değişecektir. 

https://www.youtube.com/watch?v=K3KHksQHpZ4 "RUSYA KIRIM MESELESİNİ DİPLOMATİK YOLLARLA ÇÖZMEK İSTEMİYOR..."

Savaşın Kırım’a geçme olasılığı ne kadar. Hep Kırım’ın barışçıl yollarla kurtarılmasına vurgu yapılmıştı. Şu an durum değişti mi? Ukrayna’daki insanlar bu konuda ne düşünüyor?

Savaşın başında Ukrayna ile Rusya heyetleri Belarus sınırları yakınında müzakereler yapmıştı. Rusya kendi şartlarını, Ukrayna kendi şartlarını söylüyordu. Rusya’nın öne sürdüğü şartlar hiçbir şekilde kabul edilebilir şartlar değil. Öncelikli şartları Ukrayna’nın; Kırım’ı Rus toprağı olarak tanıması, sözde Donetsk Halk Cumhuriyeti ve sözde Lugansk Halk Cumhuriyetlerinin bağımsızlığının tanıması. Dünyada kimse bunları kabul etmiyor Ukrayna mı bunları kabul edecek!?

Daha sonra, Ukrayna’nın NATO ve AB üyesi olma niyetinden vazgeçmesini istiyorlar. Biz ise önce ateşkesin sağlanması gerek dedik. İki taraftan da insanların öldüğüne dikkat çekerek ilk önce ateşkes konusunda anlaşalım dedik. Daha sonra  güçlerinizi, 24 Şubat 2022 tarihinde konuşlandırıldığı sınırlara geri çekin, ondan sonra Kırım ve Donbas statüleri konusunda müzakere ederiz dedik. Ukrayna tarafı, belirli bir süre içinde Kırım ve Donbas’ı işgalden kurtarmak için silah kullanmayacağı konusunda garanti vermeye hazır olduğunu belirtti. Ukrayna 3-4 yıl diye teklif etti, ama Rus tarafı 15 yıl olsun dedi. 15 yıla karşıydım. Aslında çok önemi yoktu, fakat insanlarda sanki işgal daha 15 yıl devam edecek gibi algı oluşacak konusunda endişelendik. Bu teklif seslendirildikten sonra endişelerimiz haklı çıktı. Kırım’dan yüzlerce telefon geldi. İnsanlar "15 yıl daha işgal altında kalmak istemiyoruz" dedi. Bu tekliflerin Moskova’da görüşülmesini bekliyorduk. Öte yandan Putin’in sözcüsü Peskov, Kırım’ın Rus toprağı olduğunu ve statüsünün kesinlikle tartışılmayacağına dair açıklama yaptı. Yani Rusya, Kırım meselesini diplomatik yollarla çözmek istemediği için başka bir seçeneğimiz kalmıyor. Kırım’daki insanlarla konuştuğumda Ukrayna’nın Rusya gibi ayrım yapmaksızın ateş açmayacağını, ama savaşta her şeyin olabileceğini, bu yüzden her şeye hazır olmak gerektiğini söylüyorum.

"İŞGALDEN SONRA YARIMADAYA YERLEŞEN RUSLAR KIRIM'DAN KAÇIYOR"

Kırım’dan aldığımız bilgilere göre, 2014 yılından sonra Kırım’a yerleşen Ruslar yarımadadan kaçmaya başladılar. Kırım’dan kaçmak da şu an çok kolay değil. İlk önce, 18-26 yaş arasındaki erkeklere çıkış yasak. Yasak dışında kalanlar için de çok engel yaratılıyor. Rusya, Kırım’da yaşayan Rusların yarımadadan çıkmasını istemiyor. 

Kırım Tatarları arasında da telaş var. Herkes ailelerini, çocuklarını düşünüyor. Çıkmak isteyenler var ama çıkmak zor. Şu an tek yol Rusya’ya, oradan da üçüncü devlete geçmek. Üçüncü bir devlete çıkmak için de Rus pasaportuna ihtiyaç vardır. Çoğu Kırım Tatarı ise Ukrayna pasaportu kullanıyor. Ukrayna pasaportu ile da Rusya’dan çıkmaya izin vermiyorlar. 

Aileleri için endişe duyan Kırım Tatarlarına ne tavsiye ediyorsunuz?

Ben tabi, Kırım Tatarlarının Kırım’dan çıkmasını istemiyorum. Ama bu herkesin şahsi meselesidir. Ben mesela oradan çıkmazdım. Ukrayna askerlerinin girmesini beklerdim. Ukrayna ordusunun Kırım’a girmesini kolaylaştırmak için baz eylemlerde bulunurdum. Ama her insan farklı düşünüyor...

"İŞGALCİLER 2014'YE KIRIM'DA UYGULADIKLARI YÖNTEMLERİ HERSON BÖLGESİNDE UYGULUYORLAR"

Rusya, Herson bölgesini işgal ettikten sonra bölgede yaşayan Kırım Tatarlarına ve genel olarak Ukrayna yanlısı aktivistlere yönelik baskı uygulamaya başladı. İşgalciler evlere baskınlar düzenliyor, insanları kaçırıyor. Herson bölgesindeki durumu anlatır mısınız?

Rusya, 2014 yılında Kırım’da uyguladığı yöntemleri Herson bölgesinde uyguluyor. Elimize bir liste geçti mesela. Listede bölgeden ayrılmasına izin verilmeyen insanların adları sıralanmış. Listedeki yaklaşık 40 isimden 18’i Kırım Tatarı. Bu sadece bir liste ama kim bilir daha ne kadar liste var. 

Bazı insanlar kaçırıldı, bazıları bulundu, bazılarından hala haber alınamıyor, bazıları Kırım’daki hapishanelere sevk edildi. İnsanlar bölgeden ayrılamıyorlar. Durum çok zor.

İmkanımıza göre yardım ediyoruz. Maalesef, her zaman imkanımız olmuyor. Örneğin Herson’dan Ukrayna kontrolü altındaki bölgeye geçiş noktalarında nöbet tutan bazı askerler rüşvet karşılığında insanları geçiriyor. Kişi başı 200-300 dolar istiyorlar. İyi ki böyle yolsuzluk var da bunun sayesinde bazı insanları işgal altındaki bölgelerden çıkarabiliyoruz... Ben şahsen 7 kişiyi bu şekilde çıkarabildim. Herkez imkanına göre yardım ediyor. Ama çoğu insan korkuyor. Mesela geçiş sırasında alıkoyarak hapse atarlarsa ne yapacaklar? Kanun diye bir şey yok, ne istiyorlarsa onu yapıyorlar. 

https://www.youtube.com/watch?v=HwNKm3X5daA&ab_channel=K%C4%B1r%C4%B1mHaberAjans%C4%B1 "AZOVSTAL'DEN TAHLİYE EDİLEN ASKERLER NE ZAMAN UKRAYNA'YA İADE EDİLECEKLER ŞU ANDA BELLİ DEĞİL"

Azovstal Çelik Fabrikasındaki askerlerin durumu ile ilgili bilgi verebilir misiniz? Esir değişimi konusu müzakere ediliyor mu? Bu askerler nerede alıkonuluyor?

Bize verilen bilgiye göre Azovstal Çelik Fabrikasındaki askerler Kızılhaç aracılığıyla tahliye edildi. Şu anki durumları kötü değil. Ama ileride ne olacak belli değil. Aslında sözde anlaşmaya göre fabrikadaki askerler çıkarılıp tedavi edilecekti, sonra ise esir alınan Rus askerlerle takas edilecekti. Ama elimizdeki esirler yeterli değil. Azovstal’den yaklaşık 2 bin asker tahliye edildi. Bizim elimizde ise bin 100 Rus esir var. Buça, İrpin’de yaşananları gördükten sonra askerlerimiz esir almak istemiyor. Rus askerleri o kadar vahşi şeyler yaptılar ki… Ama esir alınması gerekiyor çünkü insanlarımızı kurtarmak gerekiyor. 

Azovstal’den çıkarılan askerlerinin kesin olacak ne zaman Ukrayna’ya iade edilecek şu anda belli değil. Türkiye’ye gelmeden Azovstal’de bulunan askerlerin eşleriyle görüştüm. Bizim aracılığımızla Türkiye Cumhurbaşkanlığı ile görüştüler, Türkiye Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yalçın Topçu onları kabul etti, bunun için minnettarlar ama Türkiye’nin bu konuda aracı olmasını ve esirleri kurtarmaya yardım etmesini ümit ediyorlar. 

Bugün, Yalçın Topçu ile bu meseleyi görüştüm. Biz görüştük ama maalesef kararı veren Putin. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Erdoğan, sağ olsun her zaman bu konuyu gündeme getiriyor. Yakın zamanda bir telefon görüşmesi yapacaklar, ama Putin’in ne cevap vereceği belli değil. 

"PUTİN ŞANTAJA BAŞVURUYOR"

Şu an Putin şantaja başvuruyor. Bilindiği gibi, Ukrayna’da 22-23 milyon ton buğday var. Bu buğdayın çıkarılması gerekiyor. Bu buğday çıkarılmazsa birçok Afrika ülkesi açlık tehlikesiyle karşı karşıya kalacak. Rus savaş gemileri ve mayınlardan dolayı Ukrayna limanlarına ulaşmak mümkün değil. Putin de bunu kullanıyor. Yaptırımları kaldırırsanız limanlara geçişini açarım diyor. Ama yine de onun ne yapıp yapmayacağı belli değil çünkü Putin yalancının teki... 

https://www.youtube.com/watch?v=SotkRjOMSMY "İŞGALCİLER UKRAYNA'DAN ÇALDIĞI BUĞDAYI KIRIM ÜZERİNDEN TÜRKİYE VE BAŞKA ÜLKELERE GÖNDERİYOR"

Türkiye Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yalçın Topçu ile hangi konuları görüştünüz?

İki konu vardı. Biri Herson bölgesindeki durum. Ruslar bölgeyi işgal altına aldıktan sonra birçok mal mülke el koydular, bunların arasında buğday depoları da yer alıyor. Herson bölgesindeki buğdayı Kırım’a sevk ediyorlar. Daha sonra Akyar’daki limanda bu buğday gemilere yükleniyor ve Türkiye’ye, Mısır veya Suriye'ye gönderiliyor. Türkiye 2018’de işgal altındaki topraklardan çıkan gemilerin limanlarına girmesini yasakladı. Ama elimizdeki bilgilere göre şu an, Akyar’dan yük alıp Türkiye’ye gelen 6 gemi var. Hangi limanlara, hangi yük getirdiler her şey belli. Bunları bildirdik. "Türk tarafı tamam bu bilgileri inceleyeceğiz, bu yasa dışı ticareti durdurmak için tedbirleri alacağız" dedi.

"UKRAYNALI SIĞINMACILARIN İKAMET İZNİ ALMA SÜRECİ KOLAYLAŞTIRILMALI"

İkinci konu ise sığınmacılar konusu. Özellikle savaş başladıktan sonra birçok kadın, çocuk Türkiye’ye geldi. Savaşın başından beri 90 gün geçti. 90 günden sonra Ukrayna vatandaşlarının ikamet izni almaları gerekiyor, bu pahalı bir süreç. Bu sürecin kolaylaştırılması konusunu görüştük. Burada bu insanlara ya çift vatandaşlık hakkı yada ikamet hakkı verilecek. Kırım Tatarlarına Türk soylu statüsü verilsin istedik. Onu da sağolsunlar yaparız dediler. Dernek aracılığıyla bu konuda gerekli adımların atılacağını söylediler.

https://www.youtube.com/watch?v=YmLbI7jUzHA&ab_channel=K%C4%B1r%C4%B1mHaberAjans%C4%B1

Kırım Tatarlarına vatandaşlık verme konusunda ne düşünüyorsunuz? 

Bana göre vatandaşlığa gerek yok. Yaşama izni verilse yeterli olacaktır. Savaş bittikten sonra Kırım Tatarları ne de olsa vatanlarına dönecekler. Bu yüzden vatandaşlık verilme taraftarı değiliz. Ukrayna’da da şimdilik çifte vatandaşlık kabul edilmiyor. Sadece bir yasa tasarısı hazırlandı. Bu tasarıya göre, AB ve NATO üyesi olan ülkeler ile çifte vatandaşlık kabul edilebilir. Bana göre bu tasarı parlamentoda kabul edilecektir. O zaman da Türkiye’de vatandaşlık alınmasında bir sakınca olmaz.