Kırım Platformu Açılış Zirvesi gerçekleşti: 40'tan fazla ülke Ukrayna'ya verdikleri kararlı desteği bir kere daha teyit etti

Kırım’ın Rus işgalinden kurtarılmasına yönelik uluslararası çabaları birleştirmek amacıyla Ukrayna tarafından oluşturulan Kırım Platformu’nun açılış zirvesi, dün Kıyiv’de düzenlendi. Zirveye 40’tan fazla ülkenin temsilcisi ve Avrupa Birliği (AB) ile NATO temsilcileri katıldı. Açılış konuşması yapan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy, "Kırım Platformunun nihai amacı Kırım’ı işgalden kurtarmaktır" ifadelerini kullandı.

Kırım Platformu Açılış Zirvesi, 23 Ağustos 2021 tarihinde yapıldı. 40’tan fazla ülke zirveye katılarak Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine verdikleri kararlı desteği sergiledi. Parkovıy Kongre ve Sergi Merkezinde düzenlenen zirve, iki bölümden oluştu. Birinci bölümde yabancı heyetlerin başkanları konuşma yaptı, ikinci bölümde ise 4 adet tartışma paneli düzenlendi.

İlk bölümün resmi açılışını, 18 Mayıs 1944 Kırım Tatar Sürgünü ve Soykırımını konu alan “1944” şarkısı ile Kırım Tatar şarkıcı Camala yaptı.

Zirvenin ilk bölümünün moderatörlüğünü Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmıtro Kuleba yaptı. Çalışmaları başlatırken Kuleba, "Her birinizi bugün burada görmek büyük onurdur. Hadi birlikte tarihi yazalım." ifadelerini kullandı.

"KIRIM’IN İŞGALDEN KURTARILMASINI KIYİV’DE BAŞLATIYORUZ"

Açılış konuşmasını yapan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodımır Zelenskıy, yedi yıl önce Rusya’nın Avrupa’nın merkezinde Ukrayna’ya ait olan Kırım Yarımadası’nı işgal altına aldığını hatırlattı. Kırım Platformunun önemini vurgulayan Zelenskıy, "Ukrayna sizinle birlikte Ukrayna’ya ait Kırım’ın tarihinde yeni bölüm yazmaya başlıyor; bu işgalden kurtarma ile ilgili bit bölüm. Çünkü benim, devletimizin, Kırım Platformunun nihai amacı Kırım’ı işgalden kurtarmaktır. Ortak çabalarımız, Rusya’yı yarımadamızın dönüşü için müzakere masasına oturmaya zorlamalı" ifadelerini kullandı.

23 Ağustos 2021 tarihinin Kırım ve Akyar kenti işgalden kurtarılmasının başlangıcı olarak tarihe geçebileceğini söyleyen Zelenskıy, "Kırım’ın işgali Moskova’da başladı, Kırım’ın işgalden kurtarılmasını ise biz Kıyiv’de başlatacağız. Hadi başlayalım" dedi.

“KIRIM UKRAYNA TOPRAĞI VE DEVLETİMİZİN TOPRAĞI OLARAK KALMAYA DEVAM EDECEKTİR”

Ukrayna Parlamentosu Başkanı Dmıtro Razumkov, zirvede yaptığı konuşmada, Kırım Platformunun hem Kırım Yarımadası’nı işgalden kurtarmak hem de uluslararası hukuk ve normlarına uyulmasını sağlamak için çalışacağını belirtirken, "Kısa zaman önce, Kırım'ın Ukrayna olduğunu açıkça belirten Anayasamızın 25. yıl dönümünü kutladık. Yarın Ukrayna bağımsızlığının 30. yıl dönümünü kutlayacağız. Bağımsızlığımızın ilk gününden beri Kırım Ukrayna’ya aitti ve devletimizin toprağı olarak kalmaya devam edecektir. Bunu biliyor, hatırlıyoruz ve onu geri almak için elimizden gelen her şeyi yaparız." diye vurguladı.

“İŞGALDEN KAYNAKLANAN TOPLAM ZARARIMIZ 100 MİLYAR DOLARI AŞIYOR”

Ukrayna Başbakanı Denıs Şmıgal, yaptığı konuşmada Kırım’ın Rus işgali nedeniyle Ukrayna’nın gördüğü büyük ekonomik kayıplara dikkat çekti. Kırım’ın işgalinin Ukrayna’nın içi sorunu olmadığını, uluslararası güvenlik sistemini tehdit eden küresel bir sorun olduğunu ifade eden Şmıgal, "Ukrayna, çok büyük ekonomik kayıplara uğradı. Uzmanların tahminlerine göre, toplam zararımız 100 milyar doları aşıyor. Kaybedilen doğal kaynaklarımız, devlet aktiflerimiz, sanayi... Öte yandan ön önemlisi, saldırgan ülkenin politikası insanlar için olumsuz sonuçlar doğuruyor" dedi.

“TANIMAMA POLİTİKAMIZI DEVAM ETTİRİYORUZ”

Zirveye katılan Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel konuşmasında bir kere daha AB’nin hiçbir zaman Kırım’ın yasa dışı ilhakını tanımayacağını vurgularken, "Tanımama politikamızı devam ettiriyoruz ve uluslararası hukukun herhangi ihlallere karşı çıkmaya devam edeceğiz. Bu tür eylemler barış ve güvenlik için tehdit oluşturuyor… Amacımız yasa dışı ilhakın hiçbir zaman meşru hale gelmemesini sağlamaktır." ifadelerini kullandı.

Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, ülkesinin işgalin ve milli kimliği silme girişimlerinin ne anlama geldiğini çok iyi anladığını belirtirken, "Yasa dışı alıkoymalar, sürgün, işkence, mülklere el koyma, dini ve etnik ayrımcılığa göz yummayacağız… Kırım Ukrayna’dır, bu konuda başka bir yorum kabul etmiyorum." dedi.

Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, ülkesinin hiçbir zaman Kırım’ın yasa dışı ilhakını tanımayacağını bir kere daha teyit ederek, "Her Litvanya vatandaşı Kırım’ın Ukrayna’nın ayrılmaz bir parçası olduğunu biliyor… Kırım Ukrayna’ya geri dönene kadar, Rusya’ya uygulanan yaptırımların ve uluslararası baskısının artırılması üzerinde çalışıyoruz." diye kaydetti.

“KIRIM ER YA DA GEÇ UKRAYNA’YA GERİ DÖNECEK”

Letonya Devlet Başkanı Egils Levits zirvede yaptığı konuşmada Baltık ülkelerin 50 yıl boyunca Sovyet işgali altında kaldığını fakat sonunda özgürlüğe kavuşmayı başardıklarını hatırlatarak, "O zamandan beri 30 yıl geçti, biz artık uluslararası kabul görmüş yönetime ve sınırlara sahip olan, AB ve NATO üyesi ülkeleriz. Bu örnek uluslararası hukukun bir parçası. Ve uluslararası hukukun açık bir şekilde ihlal edildiği Ukrayna’nın ve diğer ülkelerin durumu sonunda hukukun üstünlüğünün yeniden tesis edilmesiyle sonuçlanacak. Er ya da geç Kırım'ın yeniden Ukrayna egemenliği altına döneceğine kesinlikle inanıyorum" diye konuştu.

“İŞGALİN SONUÇLARINI KONUŞMALIYIZ”

Estonya Cumhurbaşkanı Kersti Kaljulaid, Kırım Platformunun, Ukrayna’nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü geri kazanmasını sağlamak için tek araç olduğunu aktarırken, "İşgalin anlamını, insan hakları ihlallerini, parçalanmış aileleri, evsiz kalan insanları konuşmak için Kırım Platformuna ihtiyacımız var" dedi.

Zirvede konuşan Gürcistan Başbakanı İrakli Garibaşvili, "Ukrayna ve Gürcistan ortak bir düşmana karşı mücadele ediyor. Bu mücadele, bütünlüğümüzü ihlal etmek isteyen tehditlere karşı demokratik ilkelere bağlılığımızı güçlendirdi." diye belirtti.

KIRIM'DAKİ İNSAN HAKLARI DURUMU KÖTÜLEŞİYOR

İsveç Başbakanı Stefan Löwen, yaptığı konuşmada, Rus işgali altında bulunan Kırım'daki insan hakları durumunun kötüleştiğine özellikle de Kırım Tatar halkına uygulanan baskıların artığına dikkat çekti.

Macaristan Cumhurbaşkanı Janos Ader, Macarların Ukraynalıların Kırım'ın işgalinden kaynaklanan "acılarını” anladığını ve ülkesinin kararlı bir şekilde Ukrayna toprak bütünlüğüne ve egemenliğine destek verdiğini belirtti.

Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı ve Ticaret Komiseri Valdis Dombrovskis ise konuşmasında, istikrarlı bir Ukrayna olmadan istikrarlı bir Avrupa’nın var olamayacağını ifade etti.

"GÜÇ, HUKUKTAN ÜSTÜN OLAMAZ"

Slovakya Başbakanı Eduard Heyer, ülkesini Kırım’ın işgalini hiçbir zaman tanımayacağını vurgulayarak, "Kırım Ukrayna’dır. Ve bu sadece bir slogan olarak kalmamalı. Uluslararası ortaklar için eylem programı olmalıdır. Güç üstünlüğü, hukukun üstünlüğünden daha güçlü olamaz. Güç bir argüman ya da bir doğruluk işareti değildir. Güçlü olmanız, sınırları zorla yeniden çizilebileceğiniz anlamına gelmiyor." dedi.

Hırvatistan Başbakanı Andrej Plenkovic, ülkesinin Ukrayna'nın sorunlarını anladığını ve igal altındaki bölgelerin yeniden entegrasyonu konusunda deneyimlerini paylaşmaya hazır olduğunu ifade etti.

ÇAVUŞOĞLU’NDAN KTMM İLE İŞ BİRLİĞİ YAPILMASINA VURGU

Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, yaptığı konuşmada Kırım’ın yasadışı ve meşru olmayan ilhakından bu yana 7 yıldan fazla zaman geçtiğini anımsattı. Türkiye’nin Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne olan desteğinin son derece güçlü olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, Kırım’ın Rusya tarafından işgali için "Uluslararası toplum, bu uluslararası hukuk ihlaline karşı tek bir ses olmalıdır" çağrısında bulundu.

Bakan Çavuşoğlu, Kırım Plaformundaki konuşmasını şu sözlerle sürdürdü:

“Ümit ediyoruz ki; Kırım Platformu, Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) ile yakın bir işbirliği içinde olacaktır. Bu platform aynı zamanda Kırım ile ilgili küresel bir farkındalık geliştirmek için bir yol olmalıdır. Özellikle uluslararası hukuk alanında önerilen parlamentolar arası temaslar, etkin kamu iletişimi, uzman seviyesindeki toplantılarla çalışmalara katkıda bulunacağına inanıyorum. Mevcut durumda bu problemin kolay bir çözümü yok ve maalesef BM mekanizmaları dahil olmak üzere uluslararası sistem bunu çözmek için iyi tasarlanmış durumda değil. Yine de diplomasi yoluyla barışçıl çözüm önümüzdeki tek yol. Bu da etkin bir koordinasyonu gerektirmekte. Bu zirve, çabalarımızı koordine etmek, barışçıl ve kalıcı bir çözüme ulaşmak amacıyla önemli bir başlangıcı oluşturacaktır. Kırım Ukrayna’dır.”

ABD: UKRAYNA’NIN YANINDAYIZ

ABD Enerji Bakanı Jennifer Granholm, ülkesinin Kırım’ın işgali sona erene kadar Rusya’ya yönelik yaptırımları uygulamaya devam edeceğini kaydederek, "ABD, Kırım Platformuna katılmakla gurur duyuyor. Net olarak belirtmek istiyorum: Ukrayna’nın yanındayız ve burada olan tüm ülkelerle birlikte Kırım’ın yasa dışı ilhakını kınıyoruz… Her zaman Kırım’ın Ukrayna olduğunu hatırlatmak için Kırım Platformuna destek vermeye devam edeceğiz. Rusya ise saldırgan eylemlerinden dolayı cezalandırılmalı" şeklinde konuştu.

“RUSYA ADALETE TESLİM EDİLMELİ”

Birleşik Krallık’ın Avrupa'dan Sorumlu Devlet Bakanı Wendy Morton, "Rusya’nın Kırım’daki davranışları düşmanca ve sorumsuzdur. Uluslararası hukuka açıkça saygısızlıktır. Kırım Platformunun, Rusya’nın adalete teslim edilmesi için önemli bir araç olacağını düşünüyoruz. Platformun başarısını sağlamaya hazırız" dedi.

"RUSYA İŞGALE SON VERMELİ"

Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Marija Pejcinovic Buric, Avrupa Konseyi’nin, işgal altında yaşayan Ukrayna vatandaşlarının insan haklarını korumak için elinden gelen her şeyi yaptığını vurgularken, "Rusya’nın işgale son vermesi gerektiği tutumunu kararlı bir şekilde savunuyoruz. Ayrıca örgütümüzün yarımadadaki insan hakları durumu hakkında düzenli raporlar yayınlayabilmesi için Kırım’a engelsiz erişime sahip olması çok önemli" ifadelerini kullandı. Buric, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisinin yakın zaman önce kabul ettiği kararda işgal altındaki Kırım’da yaşayan Kırım Tatarlarına karşı uygulanan baskıların kınandığını hatırlattı.

"ÇAKALLARIN SALTANATI ASLANLAR UYANINCAYA KADAR DEVAM EDER"

Zirveye dünyanın birçok ülkesinden gelen üst düzey heyete hitap eden Kırım Tatarlarının milli lideri, Ukrayna Milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, konuşmasını Kırım Tatar dilinde yaptı. Rusya’nın Kırım’ı işgal ettiği 2014 yılından bu güne, Kırım’da yaşanan insan hakları ihlallerinden, Rusya’nın bölgesindeki saldırgan tutumuna kadar pek çok konuya değinen Kırımoğlu, "Biz tabii ki her ülkenin önce kendi milli menfaatini korumayı düşündüğünü biliyoruz. Acaba bir hukuk dünyasında yaşamak ve hukuku bozanları cezalandıran bir dünyada her ülkenin menfaatine olmaz mı? Tabii ki her ülke ilk önce kendi güvenliğini düşünür ama bir ülke, ‘ben daha güçlüyüm’ diyerek başka devletlerin topraklarını işgal edebiliyorsa ve bunun hiçbir cezası olmayacaksa o zaman hiçbir devlet kendisini güvende hissedemez. Kırım Tatarlarında bir atasözü var: ‘Çakalların saltanatı aslanlar uyanınca ve ayağa kalkıncaya kadar devam eder’. Ümit ederiz ki, dünya devletleri, kaba kuvvet değil hukukun üstünlüğünün egemen olması için yakın zamanda ayağa kalkacak ve gerekli tedbirleri alacaktır. İşte Kırım Platformu’nun ve burada imzalanacak olan açıklamanın esas amacı budur" şeklinde konuştu.

Kırım platformu Açılış Zirvesi’nin ilk bölümü sonunda katılımcı ülkeler ortak Kırım Platformu Deklarasyonu imzaladı. Belgede zirveye katılan ülkeler Ukrayna toprak bütünlüğüne verdikleri desteği teyit edilerek, "Uluslararası Kırım Platformu Zirvesi katılımcıları, tüm devletlerin toprak bütünlüğünü, birliğini ve egemenliğini koruyan uluslararası hukuk düzeni için tehdit edici sonuçlara yol açan ve uluslararası güvenliğine doğrudan meydan okuyan Kırım’ın yasa dışı ilhakını tanımıyor ve kınamaya devam ediyorlar." ifadeleri kullanıldı.

Ayrıca deklarasyon metninde; Kırım’daki insan hakları ihlalleri, yarımadanın askerileştirilmesi, Karadeniz bölgesindeki seyir serbestisi kısıtlamaları ve işgalci devletin Rus vatandaşlarının Kırım’a yerleştirerek yarımadanın demografik yapısını değiştirme girişimlerini kınandı.