Kırım'ın askerileştirilmesinin yarattığı tehlikeler: İşgalci Rusya'nın askeri araçları, Kırım'da ölüm saçıyor

Rusya, Kırım’ı işgal ettikten sonra yarımadaya askeri personelleri ve askeri araçları yığmaya başladı. İşgalden sonra, Kırım basınında sık sık "Zırhlı savaş aracı binek araçlarla çarpıştı", "Askeri araç konvoyu SVU araca çarptı", "Tank yoldan çıktı" ve benzer başlıklar görülmeye başlandı. Bazıları, bu olaylar karşısında "en azından ateş etmiyorlar" söylemini geliştirse de işgal altındaki Kırım'da, son bir senede askeri araçların karıştığı trafik kazalarının sayısı üç kart arttı.

ASKERİ ARAÇLAR, KIRIM SAKİNLERİNİ TEHLİKEYE SOKUYOR

Eskiden tatil bölgesi olan Kırım’da bulunan askeri araç sayısı her geçen gün artıyor. Askeri araçların aşırı yoğunluğu, Kırımlıların hayatını tehlikeye sokuyor. Yarımadanın yolları, sayıları sürekli artan askeri araçlar için uygun değil. Bununla birlikte, Kırım’ın hava sahasında, devamlı askeri helikopter ve savaş uçakları tatbikat düzenleyerek gürültüleriyle sivil halkı korkuya sevk ediyor.

Kırım'a askeri araçların karıştığı trafik kazaları her geçen yıl artarken; Kırım sakinleri için tehlike oluşturan yarımadadaki Rus askeri varlığı ile bağlantılı olaylar da artıyor.

HELİKOPTER EĞİTİM UÇUŞU SIRASINDA BİR APARTMANA SALDIRI PROVASI YAPTI

Kırım, yüzölçümü açısından oldukça küçük bir yarımada. Bu yüzden, yarımadanın aşırı bir şekilde askerileştirilmesi ve Rus ordusunun devamlı düzenlediği askeri tatbikatlar, sivil hayata öyle ya da böyle engel oluyor. Dahası Rus ordusunda sık sık Kırımlılar için potansiyel bir tehdit oluşturan askeri teçhizat kazaları meydana geliyor. Gökyüzünden bir savaş uçağının düşmeyeceğinin veya tatbikat sırasında ateşlenen bir füzenin evinizi vurmayacağının bir garantisi yok.

2020 yılının başından bu yana Kırım’da askeri araçların karıştığı trafik kazalarıyla ilgili bir haber gelmedi. Ancak, Rus ordusu, savaş uçakları ve helikopterlerinin gerçekleştirdiği kazalar sayesinde Kırım sakinlerine, "gökyüzünden saldırıyor".

Geçen hafta Kırım'ın Canköy bölgesi yakınlarında Rus Mİ-35 askeri helikopterinin gerçekleştirdiği “sert iniş” sonucunda iki mürettebat üyesi yaralandı ve biri hayatını kaybetti. Şans eseri eğitim uçuşu mühimmat olmadan gerçekleştirildi ve bu sayede herhangi bir yıkım yaşanmadı.

İlgili haber: Kırım’da yasa dışı tatbikat yapan Rus savaş uçağı acil iniş yaptı: 3 yaralı

Canköy sakinleri sosyal ağlarda yaptıkları paylaşımlarda inişten önce helikopterin şehrin kenarında bulunan bir apartmana saldırı provası yaptığını bildirdi. Ayrıca insanlar askeri helikopterlerin sık sık ev ve apartmanlar üzerinde tatbikat yaptığını ve bu durumdan rahatsız olduklarını belirtiyorlar.

Bunun dışında mart ayının sonunda Rus savaş uçağı Su-27 Kefe’den (Feodosiya) 50 kilometre uzaklığında Karadeniz'e düşmüştü. Bu kez yine şans eseri hiçbir sivil zarar görmemişti. Ancak, bu tehlikeli ve tehditkar uçuşların, bir gün sivillere zarar vermeyeceğinin garantisi yok.

2019 YILINDA ASKERİ ARAÇLARIN KARIŞTIĞI TRAFİK KAZALARINDA BİR REKOR YAŞANDI

Kırım’da havada yaşanan kazalarda şimdilik sadece Rus işgalciler hayatını kaybederken Kırım'ın karayollarındaki tehlike, sivil Kırımlıların hayatına mal olmaya devam ediyor. Rus askeri araçlarının Kırım’da karıştığı trafik kazalarının en ünlüsü,Şumhay (Zeroçnoye) köyü yakınında Salgir nehrinin üstünden geçen köprüye yakın bir bölgede Temmuz 2015’te gerçekleşti. Yarımadanın en işlek karayollarından biri olan Aluşta- Akmescit (Simferopol) karayolunda askeri araç taşıyıcı platformunda sabitlenmiş tankla birlikte devrildi.

Trafik kazası sonucu 4 kilometre uzunluğunda trafik oluştu. Troleybüs telleri koptu. Ayrıca kazadan dolayı oluşan trafikte beklemek istemeyen bir kamyon sürücüsü yol kenarından geçmek isterken kontrolünü kaybetti ve araç, Salgir nehrine yuvarlandı.

Temmuz 2015'teki kazadan bir görüntü

Daha sonra askeri araç taşıyıcısının kaza yapmasına, platformda taşıdığı tankın doğru bir şekilde sabitlenmemesinin sebep olduğu öğrenildi. Bu kazadan sonra, Kırım’da yaşanan benzer kazalar sık sık haber sitelerinin manşetlerine çıkmaya başladı.

2019 yılında ise Rus askerlerinin sebep olduğu trafik ve diğer kazaları sayısı artışa geçti. İşte onlardan bazıları:

24 Ekim 2019’da Akyar’da (Sivastopol) Ural askeri kamyonu yolcuları taşıyan troleybüse çarptı.15 Ekim 2019 tarihinde Bahçesaray bölgesindeki Bürlük köyü yakınlarında mühimmat taşıyan askeri araçlar kaza yaptı. Sabah erken saatlerinde köy sakinleri patlama sesleri duydu. Rus askerleri yolu kapattı ve tüm gün boyunca yol kapalı kaldı. Sosyal ağlarda yapılan açıklamalarında olay yerinde duman görüldüğü ve bölgedeki köylerde gün boyunca elektriğin kesildiğini belirtildi.17 Eylül 2019’da işgalcilerin inşa ettiği ve insanlar arasında "ölüm karayolu" olarak adlandırılan Tavrida karayolunda Kefe yakınlarında bir zırhlı personel taşıyıcı bir askeri kamyona çarpan binek araca çarptı. Sonuçta askeri araç konvoyu durmak zorunda kaldı ve bu durul yoldaki trafiği kısıtladı.

Yerel basında çıkan haberlerde, "Bu karayolunda benzer kazalar sık sık meydana geliyor. Askerler askeri teçhizatı sürekli uzun konvoylar şekilde oradan buraya taşıyor ve sivil araçlar buna ayak uydurmak zorunda kalıyor." diye belirtilmişti.

1 Nisan 2019 tarihinde Kırım’ın karayollarından birinde bir askeri araç bilinmeyen bir sebepten dolayı yoldan çıkarak ters döndü.15 Mart 2019 tarihinde Akyar’da Ural askeri kamyonu sivil bir araca çarptı. 21 Şubat 2019’da ölümcül bir kaza yaşandı. Karasupaz yakınlarında Akmescit-Kerç karayolunda Rus topçu sistemi taşıyan KamAZ askeri kamyonu bir binek araçla çarpıştı. Kaza sonucu binek aracın sürücüsü hayatını kaybetti; topçu sistem kamyondan düştü; yol uzun süreliğine trafiğe kapatıldı.21 Şubat 2019 tarihinde Akyar’da askeri kamyon bir eve çarptı. Çarpışma sonucu doğalgaz borusu, evin duvarı, penceresi ve merdivenleri zarar gördü.15 Ocak 2019’da Bahçesaray yakınlarında Rus askeri yakıt kamyonu bir kaza yaptı. Kaza sonucu yakıt tankı patladı ve yola mazot döküldü. İşgal altındaki Kırım'ın karayollarında sık sık işgalci Rusya'nın askeri araçları yer alıyor. POLİGONLARIN YAKINLARINDA BULUNAN YOLLAR EN TEHLİKELİ

2018 yılında Rus askeri araçlarının Kırım’da yaptığı kaza sayısı daha azdı. 

14 Aralık 2018’de yoldaki buzlanma dolayısıyla Akyar yakınlarında bir askeri otobüs yoldan çıktı. Kaza sonucu 7 Rus askeri yaralandı. Ayrıca askeri otobüs nedeniyle başka bir sivil araç da yoldan çıkmıştı.

Buzlanma dolayısıyla Akyar yakınlarında yoldan çıkan bir askeri araç

19 Aralık 2018’de Akyar- Arman Pazarı (Armyansk) karayolunda askeri araç konvoyu ile birlikte hareket eden Uras askeri kamyonu yoldan çıkarak ters döndü. Rus ordusu olayda zarar görenlerin olmadığını açıklarken olay yerinde olan tanıklar kazada yaralananların olduğunu bildirmişti.

Bir kaza daha Bahçesaray bölgesindeki Kişine (Tabaçnoye) köyünde meydana geldi. Sivil bir araç, askeri araç konvoyunun başında giden bir askeri kamyona çarpmıştı.

Basına yansıyan haberlere göre, 2016 yılının yazında, Rus işgali altındaki Kırım'daki askeri araçların karıştığı kazalar akılda kaldı.

23 Temmuz 2016 tarihinde Bahçesaray bölgesinde bir sivil araba Rus zırhlı personel taşıyıcı BTR-80 ile çarpıştı. Kaza sonucu iki kişi hayatını kaybetti. Ayrıca arabayı kullanan kadın ve arabada bulunan 5 yaşındaki çocuk ağır yaralandı ve hastaneye kaldırıldı. Bu kaza da Kişine köyü yakınlarında meydana geldi. Söz konusu köyün yakınında askeri poligon bulunuyor ve Rus askeri araçlarının konvoyları oradan sık sık geçiyor.

İki gün sonra 25 Temmuz 2016 tarihinde Akmescit-Kefe karayolunda trafik kazası gerçekleşti. Yolun bir tarafı askeri araç konvoyunun geçmesi için kapatıldığından dolayı bir araç bir minibüsle çarpıştı.

2016 yılında, Rusya’nın işgal edilen Kırım’a bir senede 1,8 binden fazla yeni askeri araç ve teçhizat getirmeyi planladığı bildirilmişti. Bu kapsamda, işgalin devam ettiği yıllar içinde Rusya, yarımadaya on binlerce askeri teçhizat sevk etti. Yarımadada, Rus askeri varlığı o seviyeye geldi ki şu anda Kırım'da neredeyse "her çalının arkasında bir tank saklanıyor". Ve görüldüğü üzere, ne kadar çok askeri araç Kırım’a sevk edilirse yarımadanın yolları sivil halk için o kadar tehlikeli hale geliyor.

TANKLARIN YOL GÜVENLİĞİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ DÜZENLİ OLARAK ÖLÇÜLMÜYOR

Kırım Haber Ajansına konuşan Ukraynalı insan hak savunucuları, Kırım’daki Rus askeri varlığının, yarımadadaki sivil hayat üzerindeki etkisini devamlı izlediklerini bildirdi.

Ukrayna Helsinki İnsan Hakları İcra Müdürü Oleksandr Pavliçenko, 2014-2015 yıllarında benzer bir incelemeyi Kırım Savcılığının yaptığını belirterek, "Kırım Savcılığının 2014-2015 yıllarında Kırım’a sevk edilen Rus askeri teçhizatı konusunda hazırladığı raporlarda bu bilgiler kısmen yansıtılıyor… Ancak 2018 ve 2019 yıllarında kesinlikle böyle bir şey yapılmadı. Bu bilgileri hak savunucuları ve savcılık görevleri olarak birlikte toplayacağız." ifadelerini kullandı.

Görünüşe göre, Ukrayna tarafı, Kırım'ın askerileştirilmesi konusunun yarattığı küresel sorunları gözlemliyor. Örneğin, Birleşmiş Milletler (BM) Adalet Divanına yapılan başvurularda tankların yol güvenliği üzerindeki etkisi yansıtılmıyor. Bu başvurularda işgal edilen toprakların askerileştirilmesi gibi bir savaş suçunun başka yönlerine vurgu yapılıyor. Bunların biri de Kırım sakinlerinin yasa dışı olarak Rus ordusuna askerlik yapmaya zorlanması.

İlgili haber: Rus ordusunda askerlik yapmak istemeyen Kırımlı gençler cezalandırılmaya devam ediyor

Kırım'ın işgali ile bağlantılı yasal sorunlarla ilgilenen sivil kuruluş Bölge İnsan Hakları Merkezi avukatı Vitaliy Nabuhotnıy yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Kırım’ın askerileştirilmesi bağlamında BM Adalet Divanına birkaç dilekçe gönderilmişti. Ancak bu başvurularda Rus askeri araçlarının yaptığı trafik kazaları ve bunun sonucunda verilen zarardan bahsedilmiyor. Askerileştirme Kırımlıların farklı yaşam alanlarını etkiledi. BM Adalet Divanına Kırım’ın işgali bağlamında gönderilen başvurular yasa dışı askere çağırmayla ilgililer. 2018 yılının sonunda ilgili başvuru yapılmıştı. O zaman Rusya Silahlı Kuvvetlerine zorunlu askerlik için yaklaşık 12 bin Kırımlı genç çağırılmıştı. Kırım İnsan Hakları Grubu’ndaki meslektaşlarımız 2019 ilkbaharında bu sayının 15 bine ulaştığını ve gitgide artığını belirtiyor. Bu yüzden bana göre yakın gelecekte BM Adalet Divanına yapılan başvuruya eklemeler yapılacak.

Rus askerileştirme politikası sonucunda başka olumsuz etkiler de ortaya çıkıyor. Mesela, Kırım’a Rus vatandaşları yerleştirme politikasına karşı çıkan birçok Kırımlı yarımadayı terk ediyor ayrıca çoğu kişi, çocuklarının Rus ordusunda hizmet etmesini istemiyor. Bu yılın başında biz BM Adalet Mahkemesine Kırım nüfusunun yarımadayı terk etmesine yönelik hazırladığımız dilekçeyi gönderdik. 

Başka bir sorun; Rusya Savunma Bakanlığı çıkarları için Kırım'daki mülklerin (yasa dışı bir şekilde) kamulaştırılması. Bu yüzden Kırım’daki mülkünü kaybeden veya kaybetme ihtimali olan kişiler de yarımadayı terk ediyor. Bu konuda da şu an bir dilekçe hazırlıyoruz. Buna benzer ilk dilekçe Adalet Divanına 2015 yılında gönderilmişti. Bu da bir savaş suçu sayılıyor.” 

"RUSYA İÇİN, İNSANLAR JEOPOLİTİK ÇIKARLARDAN DAHA AZ ÖNEMLİDİR"

Avukat ayrıca geçen sene BM Genel Kurulunun ilk kez Kırım’ın askerileştirilmesine yönelik ayrı bir kararı kabul ettiğini hatırlattı.

Öte yandan avukat, Rus askerlerinin karıştığı kazalardan zarar gören Kırımlıların haklarının ne kadar korunduğu konusunda bir bilgiye sahip olmadıklarını ifade etti. İşgal şartları altında sivillerin mahkemede askerlere karşı kendi haklarını savunmalarının çok zor olduğunu ayrıca Rus mahkemelerinden adalet beklentisinin çok düşük olduğunu kaydeden Nabuhotnıy, "Maalesef, Rusya için insanlar jeopolitik çıkarlardan daha az önemlidir." diye belirtti.