Türkiye sevdalısı Kazak şair Magcan Cumabay’ın şehadetinin yıl dönümü: “Uzaktaki Kardeşime”

Bundan tam 81 yıl önce, Türkiye’nin Kurtuluş mücadelesi verdiğinin haberini alarak “Uzaktaki Kardeşime” şiirini Türkiye Türklerine hediye eden ve Kazakistan’dan Anadolu’nun acısını yüreğinde hisseden Kazak şair ve fikir adamı Magcan Cumabay (Magjan Cumabay) Sovyetlerin zulmüne uğrayarak şehit edilmişti.

25 Haziran 1893’te Kuzey Kazakistan’ın Bulaev kasabasında dünyaya gelen Magcan Cumabay, 20.yüzyılın en büyük Kazak şairlerinden biri olarak anılmaktadır. Cumabay, İstanbul’da yeni usûle göre eğitim veren bir Çala medresesinde okuyarak bu yerde Arapça, Farsça ve Çağatay Türkçesini öğrendi. İlk şiir denemelerini burada yaptı. Daha sonra Kazan’a gitti ve burada da başka bir medreseye devam etti.

Kazak aydınlanma hareketinin öncülerinden Ahmet Baytursınulı ve Alihan Bökeyhanulı gibi isimlerle Alaş hareketinin temsilcileri ile tanıştı. Fikirleri ve eserleriyle Kazak Türklüğü ve Türk dünyasının birliği temasını işleyen Cumabay, Sovyetler Birliğinde Kazakların bilinçlendirilmesi ve aydınlanması için yaptığı çalışmalarından ötürü Sovyetler Birliğinde Pantürkist olarak suçlanıp 19 Mart 1938’de kurşuna dizilerek öldürüldü.

Eselerinde Türk birliği ve Türkiye sevgisini işleyen Kazak şair Kurtuluş Savaşı’na atfen yazdığı bir şiir olan “Uzaktaki Kardeşime” adlı şiirinde Türkiye’deki kardeşlerine seslenmişti.

“Uzakta ağır azap çeken kardeşim

Solmuş laleler gibi kuruyan kardeşim

Etrafını sarmış düşman ortasında

Göl gibi gözyaşı döken kardeşim…”

(Alısta avır azap şekken bavırım

Kuargan beyşeşektey kepken bavırım

Kamağan kalın javıdın ortasında

Köl kılıp közdin jasın tökken bavırım…)