Orta Asya'da Çin, Rusya'nın yerini alıyor

Çin'in devlet haber ajanslarından olan Xinhua'da çıkan bir haberde "Kırgız dış politikası Çin'e öncelik veriyor" başlığı kullanıldı. Habere göre Çin, Kırgızistan'da Rusya'yı geride bırakmış durumda.

Dün Bişkek'te düzenlenen, Kırgız ve Çinli uzmanların katıldığı forumda Kırgızistan Dışişleri Bakan yardımcısı Dinara Kemelova Çin'in, Kırgız dış siyasetinin önceliklerinden biri olduğu ifadesini kullandı. Kemelova iki ülke arasında 200'ü aşkın işbirliği anlaşması imzalandığını vurguladı.

Kemelova Kırgızistan ve Çin'in askeri alanda da ayrılıkçılığa ve aşırılıkçılığa karşı işbirliği yaptığını aktardı. Kemelova, Çin'in Kırgızistan'da yaptığı yatırımları ülkenin gelişmesinin en önemli adımları olarak değerlendirdi.

İPEK YOLU'NDA ÇİN-RUS ÇATIŞMASI

Çin Devlet Başkanı Xi Jinping'in "Bir Kuşak, Bir Yol" adlı İpek Yolu'nu canlandırma projesi Rusya'yı memnun etmeyen bir rota izliyor. Rusya'nın uzun yıllardır, Çin'e önerdiği güney Sibirya yolunu cazip bulmayan Çin, bunun yerine Kazakistan ve Kırgızistan çıkışlarını kullanarak Orta Asya, İran ve Türkiye üzerinden Batı pazarlarına ulaşmayı hedefliyor. 

Bu durumda by pass edilen Rusya'nın vereceği tepki merak ediliyor. Özellikle Orta Asya ülkeleri üzerindeki hegemonyasının tehlikeye girdiği birçok uzman tarafından ifade ediliyor. Birçoklarına göre Çin bölgede ekonomik liderliği çoktan eline aldı. Özellikle büyük yatırımlara muhtaç olan Orta Asya ülkeleri, ekonomik krizlerle boğuşan Rusya'dan giderek uzaklaşıyor.

Rusya bu hamlelere Avrasya Ekonomik Birliği ile cılız bir cevap vermek istese de bunun Çin'i dengelemesi zor. Bizzat Rusya, Kırım'ın işgali sonrası karşılaştığı yaptırımlar ile beraber kendini Çin'e daha bağımlı hissetmeye başladı. Rusya ve Çin arasında 2014 yılında imzalanan doğalgaz boru hattı anlaşmasının, Çinlilerin yoğun pazarlığı altında geçmesi ve düşük fiyattan gerçekleştirilen alım da bunun bir göstergesi olarak nitelendiriliyor.

Orta Asya, ilerleyen yıllarda Çin ve Rusya'nın daha somut şekilde karşı karşıya gelebileceği senaryolara gebe. Rusya'nın bölgedeki en büyük müttefiki olarak gözüken Kazakistan dahi "Bir Kuşak Bir Yol" projesinin ilk duyurulduğu yer.