Türkistan aydını Süleyman Çolpan, şehadet yıldönümünde rahmetle anılıyor. Her yıl 4 Ekim günü, Türklük sevdası için canını veren Abdülhamid Süleyman Çolpan’ın şehit edilişi anlıyor.
Abdülhamid Süleyman Çolpan, 1893 yılında Türkistan’ın Fergana vilayetine bağlı olan Andican kentinde doğdu.
Takma ad olarak Çolpan’ı (Tan Yıldızı) kullanan Özbek şair, hem medresede hem Rus okullarında öğrenim gördü ve Arapça, Farsça, Rusça ve İngilizce öğrendi. Mevlana, Sadi, Hafız, Hayyam, Nevayî, Fuzulî gibi Türk ve İslam klasiklerini okudu. Çolpan’ın, akıllara kazınan eseri Güzel Türkistan şiiri, bugün bestelenerek dilden dile yayılmış vaziyette. Devrin diğer ceditçileri gibi Osmanlı, Kazan, Azerbaycan Türk edebiyatlarını yakından takip etti. Türkiye’den Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin, Mehmet Emin, Ziya Gökalp, Mehmet Akif gibi şair ve yazarları yakından tanıdı.
BAŞKURT MİLLÎ HÜKUMETİ SEKRETERLİĞİ GÖREVİNİ YÜRÜTTÜ
Çolpan, 1917-1918 yıllarında Kazan Orenburg’da “Vakit” Gazetesi’nde çalışırken Başkurt Millî Hükumeti Sekreterliği görevini de yürüttü. Sovyetler Birliğinin vaat ettiği sözde hürriyetin hiçbir zaman gerçekleşmeyeceğini ilk sezenlerden oldu.
STALİN TARAFINDAN KURŞUNA DİZİLEN TÜRKİSTAN ŞAİRİ
Stalin devrinde yazdığı şiirler doğrultusunda sekiz defa tutuklanan Çolpan, 4 Ekim 1938’de kurşuna dizildi. Cesedi yok edildi. Eli kanlı Sovyet Rejimi tarafından “Ziyalılar Katliamı” adı verilen olayda, katledilen büyük aydınlardan sadece bir tanesiydi Çolpan. 4 Ekim 1938 günü; Abdulla Kadiri, Fıtrat, Pulat Saliyev, Gazi Alim Yunusov, Abdulla Taciyev, Akbar İslamov, Ankabay Hudaybahtov, Sancar Sıddık, Kurban Beregin, Azam Eyüb, Atacan Haşimov ile birlikte büyük Türkistan şairi, yazar ve mütefekkir Abdülhamit Çolpan da şehadete yürümüştü.
Eserlerinde bağımsızlık, kadın hakları, eğitim gibi çeşitli konulara yer veren Çolpan, toplumunu aydınlatmak için, dünya edebiyatlarından Özbek dilinde çeviriler de yaptı.