Azerbaycan’ın bağımsızlığının mimarı, Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey’e yönelik Rus kontrolündeki darbe girişiminin başındaki eski komünist Suret Hüseynov, 31 Temmuz’da İstanbul’da tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.
BAĞIMSIZ AZERBAYCAN'IN İLK CUMHURBAŞKANI EBULFEZ ELÇİBEY, 1992'DE İKTİDARA GELDİ
Bağımsızlığını 1991 yılında kazanan Azerbaycan, Karabağ’da işgalci Ermeni güçleri ile bir çatışma içindeydi. Azerbaycan’ın komünist lideri Ayaz Mutallibov, 1992’de devrildi ve yerine Türk milliyetçiliğinin Azerbaycan’daki lideri Ebulfez Elçibey, demokratik yollarla iktidara geldi.
SURET HÜSEYNOV, ELÇİBEY'E DARBE PLANINI HAYATA GEÇİRDİ
Elçibey, Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin Komutanı Suret Hüseynov’u başarısızlıkları sonucunda görevden azletti. Memleketi Gence şehrine dönen eski komünist Hüseynov, Elçibey hükumetinin faaliyetlerinden rahatsız olan Rusya’nın kontrolünde isyan hareketine başladı. Hüseynov, ikinci adımda kendisine bağlı asi milisleri harekete geçirmeye karar verdi.
HÜSEYNOV'UN BAKÜ'YE DOĞRU HAREKETE GEÇMESİ SİYASİ KRİZE NEDEN OLDU
Hüseynov, 4 Haziran 1993’te asi milislerini harekete geçirdiğinde, bu milisleri silahsızlandırmak için gönderilen Azerbaycan Milli Ordusunu bozguna uğrattı. Hüseynov, kişisel hırsları sonucunda Bakü’ye doğru harekete geçti. Bu eylemi ülkede siyasi krize neden oldu.
EBULFEZ ELÇİBEY, İÇ SAVAŞ ÇIKMAMASI İÇİN BAKÜ'YÜ TERK ETTİ
Azerbaycan’ın ilk Cumhurbaşkanı Ebulfez Elçibey, ülkede iç savaş çıkmaması ve daha fazla kayıp vermemek için Bakü’yü terk etti. Elçibey’e yönelik darbenin lideri konumunda bulunan Hüseynov, o sırada Azerbaycan’da bulunan eski KGB Generali, Sovyetler Birliği Politbüro üyesi ve SSCB Genel Sekreteri Yardımcısı ünvanlarına sahip olan Haydar Aliyev ile ittifak kurdu.
DARBENİN ARDINDAN ALİYEV CUMHURBAŞKANI, HÜSEYNOV DA BAŞBAKAN OLARAK ATANDI
İkili arasındaki ittifak sonucunda Aliyev, 15 Haziran 1993 tarihinde geçici cumhurbaşkanı seçilirken; Hüseynov da başbakan olarak atandı. Ancak bu müttefiklik çok uzun sürmedi. Darbeci Hüseynov, Ekim 1994’te kendisini darbe girişiminde bulunmakla suçlayan Cumhurbaşkanı Aliyev tarafından görevden alındı.
HÜSEYNOV, MÜTTEFİKİ RUSYA'YA SIĞINSA DA AZERBAYCAN'A GERİ GÖNDERİLDİ
Suret Hüseynov bu suçlamalar sonucunda destek gördüğü Rusya'ya sığındı ancak 1996'da Azerbaycan'a geri gönderildi. Suret Hüseynov darbeye teşebbüs, cumhurbaşkanına suikast teşebbüsü, silah kaçakçılığı, uyuşturucu kaçakçılığı, silahlı milis oluşturmak, fitne ve nihayet vatana ihanet suçlarından yargılandı. Hüseynov, 15 Şubat 1999'da Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi tarafından ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. 2004 yılında affedildi.