Azerbaycan'ın unutulmaz lideri Mehmed Emin Resulzade

Azerbaycan'ın ilk Cumhurbaşkanı Mehmed Emin Resulzade'nin vefatının üzerinden 68 yıl geçti.

Haber Giriş Tarihi: 06.03.2023 12:12
Haber Güncellenme Tarihi: 06.03.2023 12:12
https://www.qha.com.tr/

Mehmed Emin Resulzade, 31 Ocak 1884'te Bakü'nün Novhanı köyünde hayata gözlerini açtı. Küçük yaşlardan itibaren Azerbaycan’ın siyasi süreçlere dahil oldu ve çeşitli siyasi kurumların oluşumunda yer aldı.

Resulzade, Azerbaycanlı aydınlardan oluşan bir ailede dünyaya geldi. Babası Bakü'de tanınmış bir halk figürüydü. Bakü’de modern okulların açılmasına ön ayak oldu.

Mehmed Emin Resulzade, 1903 yılında genç yaşlarında Azerbaycan Türkü gençler arasında Azerbaycan Genç Devrimciler Derneği’ni kurdu. Derneğin yayın organı Hümmet Gazetesi, bu dönemde Resulzade’nin tebligatı için önemli bir yer teşkil ediyordu.

1908 yılında Çarlık Rusya tarafından takip edilen Resulzade, İran’a gitmek zorunda kaldı. Tebriz’de Setterhan ve silah arkadaşları ile görüştü. Mehmed Emin Resulzade, Seyyid Hasan Taghizade, Huseyingulu Han Nevvab, Süleyman Mirza, Seyyid Muhammed Reza ve diğerleri ile 1910'da İran'da İran Demokrat Partisi'ni kurdu. "Iran-Nou" ve "Irane Ahat" gazetelerinin yazı işleri müdürü oldu.

AZERBAYCAN HALKININ UNUTULMAZ LİDER MEHMET EMİN RESULZADE

İran’daki meşrutiyet hareketlerinin tehlikesini gören yönetim, 1911 yılında İstanbul’a taşındı. İstanbul’da Türk Ocağı çevresiyle tanışmış, Türk Yurdu dergisinin aktif yazarlarından biri olmuştur. 1911 yılı Resulzade için bir dönüm noktası oldu. 1911 yılında Müsavat Partisi'ne üye olarak kabul edildi ve 4 yıl sonra Müsavat Partisi Merkez Komite Başkanlığına seçildi. Müsavat Partisi, 28 Mayıs 1918’de Azerbaycan Halk Cumhuriyeti’ni ilan etti. Resulzade, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti’nin hem siyasi alanda hem de ekonomik alanda modernize olmasını sağladı.

Resulzade, 1920’den sonra dünyanın çeşitli yerlerinde yaşayan Azerbaycan Türklerinin diaspora faaliyetlerinin önemli bir figürü haline geldi. Vefatına kadar çeşitli dergilerin baş muharrirliği görevini yürütmeye devam etti. 6 Mart 1955’de Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde hayata gözlerini yumdu.

8 Mart 1955’te Memmed Emin Resulzade'nin yol arkadaşları Ankara'daki Hacı Bayram Camii'nde şeref kıtasında durdular. Ankara Valisi Kemal Aygün de taziyeye geldi. Cenazede; "Azerbaycan Kültür Derneği", "Yardımlaşma Derneği", "Milli Kütüphane", "Türk Kütüphaneciler Derneği", "Karslı Yüksek Öğrencileri Yardım Derneği", "Gazeteciler Derneği" bulunuyordu.

Cenazede Abdulvahab Yurtsever, Ahmed Caferoğlu, Mirza Bala Memmedzade, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Sadri Maksudi Arsal, Cafer Seydahmet Krımer, Abdullah Battal Taymas, Zeki Velidi Togan gibi önemli isimler de birer konuşma yaptı. Memmed Emin Resulzade, Ankara'da bulunan Cebeci Asri Mezarlığına gömüldü.