22 gün 22 gece süren direnişin ardından işgalcileri kovmayı başaran Kahramanmaraş'ın kurtuluşunun 103. yıl dönümü kaydediliyor.
Maraş halkının 12 Şubat 1920 tarihinde kazandıkları zaferle işgalci güçlerin Anadolu’da barınamayacaklarını tüm dünyaya ilan ettiği destansı mücadelenin, Kahramanmaraş'ın kurtuluşunun yıl dönümü. Bu yıl, Kahramanmaraş'ın Kurtuluş yıl dönümü, 6 Şubat'ta yaşanan Kahramanmaraşlı merkezli depremlerin geride bıraktığı enkazdaki insanların umutlu bekleyişinin gölgesinde kaydediliyor.
Şu ana kadar 24 bini aşkın can kaybının ve 80 binden fazla yaralının olduğu, Türkiye'yi yasa boğan depremin 7'nci gününe girilirken enkaz altındaki insanların ve yakınlarının umutlu bekliyişi sürüyor.
Kurtuluş Savaşı'nın kaderini tayin eden şehirlerden birisi olan Kahramanmaraş, işgalci güçlere karşı gösterdikleri topyekun direniş ile ülke kaderinin tayininde önemli bir rol oynadı. Kendi illerini kurtardıktan sonra çevre illerin de yardımına koşan Maraş halkı, bundan tam 51 yıl önce bu cesaretleri dolayısıyla TBMM tarafından kahraman unvanı aldı.
22 GÜN 22 GECE SAVAŞ VE MARAŞ'IN DÜŞMAN İŞGALİNDEN KURTULUŞU
General Kerret, 21 Ocak 1920 Çarşamba günü Pazarcık ve Türkoğlu taraflarında yaşanan çatışmaları konuşma bahanesiyle Maraş’ın mülki amirlerini ve ileri gelenlerini karargâhına çağırdı. Toplantıya gelenlere ağır hakaretler ve tehditler savurduktan sonra bir Mutasarrıf Vekili Cevdet Bey, Jandarma Komutanı İsmail Hakkı Bey ve Belediye Reisi Bekir Sıtkı Bey gibi birçok kişi alıkoyup bazılarını da serbest bıraktı.
Maraş müdafaasında görev alan yerel halk, General Kerret’in toplantıya çağırdığı kişilerden bazılarını esir alıp bazılarını serbest bırakmasının ardından silahlarına sarıldılar. Maraş Kuvay-ı Milliye birliklerinin reisi Arslan Bey, durumu haber alınca hemen bir beyanname yayınlayarak halkı Fransızlara karşı koymaya çağırdı. Emrindeki çetelere* de savaşın başladığını ilan etti. Böylece 22 gün 22 gece sürecek İstiklal mücadelesi başladı.
22 gün 22 gece süren Maraş İstiklal Mücadelesinde Evliya Efendi’nin ve çetesinin* cesareti ve kahramanlığı dillerde destan oldu. Taşhan’ın alınışı sırasında Evliya Efendi şehit düştü. Evliya Efendi gibi Mıllış Nuri, Çuhadar Ali, Medineoğlu Abdullah Çavuş, Berber Ali, Göllülü Yusuf Çavuş ve Dr. Mustafa gibi yüzlerce Maraşlı namus bildikleri vatanları için şehit oldular. Şeyh Ali Sezai Efendi, Vezir Fahı, Karamanlı Fahısı, Kılıç Ali, Paşa Yakup Hamdi Bey, Efsuslu Köşoğlu Süleyman Bey, Andırınlı İbrahim Ağa, Yüzbaşı Kamil Bey, Pişkinzade Ali Rıza Bey, Aşıklıoğlu Hüseyin ve Abdal Halil Ağa gibi yüzlerce, binlerce kahraman vatan evladı, namus saydıkları vatanları için canla başla mücadele ettiler.
YA İSTİKLAL YA ÖLÜM!
“Maraş Bize Mezar Olmadan Düşman Gülzar Olmaz!” diyen Maraşlılar, düşmana teslim olmak yerine kendi evlerini yakarak yurtlarını düşmana dar ettiler. Açlık ve soğuğa rağmen teslim olmayan Maraş halkı, “Ya İstiklal Ya Ölüm!” parolasıyla başlattığı kurtuluş mücadelesini 11 Şubat 1920 tarihinde gerçekleştirdi.
Fransız İşgal Kuvvetleri Komutanı General Kerret, elindeki tüm teknik imkâna ve silaha rağmen Türkleri yenemeyeceğini anladı. 11 Şubat gecesi, sahte bir saldırı planı hazırladıktan sonra çekilme kararı aldı. Gece çekiliş sırasında ses çıkarmaması için atların ayaklarına keçe bağlanılması emrini veren General Kerret, soğuğa, açlığa rağmen elindeki kıt kanat imkanlarla savaşan Maraşlılara karşı yenilgiyi kabul etti. 11 Şubat saat 3 buçuk sıralarında askerlerinin bir bölümünü şehirde bırakan General Kerret yanına aldığı 2 bin kişilik Ermeni grubuyla birlikte şehirden çıktı.
Fransız askerlerinin Kışlayı ateşe verdikleri haberini alan Arslan Bey, Maraş’ın düşman işgalinden kurtulduğunu anladı. 11 Şubat 1920 sabahında Maraş’ta Türk milleti büyük bir zafer kazandı. Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesinin sitesinde yer alan bilgiye göre Fransızlar, Agop Hırlakyan gibi birçok Ermeni ileri gelenine bile haber vermeden şehri terk edip gittiler. Arslan Bey’in emri ile geride kalan Fransız askerlerine ve Ermenilere iyi davranıldı, hiçbir surette kötü davranılmasına müsaade edilmedi.
Maraş halkının -20 derecede yaklaşık 1 metre yüksekliğindeki karda, tipide açlık ve yokluğa rağmen devrin en iyi silah ve cephanesiyle donanmış Fransız kuvvetlerine karşı kazandığı büyük zafer, mazlum milletlere örnek oldu.
Anadolu’da başlatılan Kurtuluş Mücadelesi’nin ilk zaferi olan Maraş’taki kahramanlık destanı, diğer şehirlere de örnek oldu. Maraşlılar, şehirlerini düşman işgalinden kurtardıktan sonra Antep’in kurtuluşu için yardıma koştular. Antep’in kurtuluşundan sonra Osmaniye’ye yardım ettiler. Mustafa Kemal Paşa’nın Sakarya Meydan Savaşı’nda Maraşlı askerler canla başla vatanları için savaştılar.
MARAŞ'A İSTİKLAL MADALYASI VERİLDİ
TBMM, 1925 yılında Maraş Belediyesi’ne gönderdiği bir yazı ile kurtuluş mücadelesine katılanların isimlerini istedi. Maraş Belediye reisi ve Maraşlı ileri gelenler yaptıkları toplantıda, “Maraş’ın kurtuluşunda tüm Maraşlılar savaşmıştır! Maraş’ın her ferdi kahramandır!” cevabını verilmesi kararı alındı. Bunun üzerine TBMM, 5 Nisan 1925 tarihinde Maraş şehrine İstiklal Madalyası verdi.
MARAŞ'A KAHRAMAN UNVANI
Maraş’ın Kahramanlık destanı unutulmadı ve daha sonra yine Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 7 Şubat 1973 tarihinde Maraş’a “Kahraman” unvanı verildi.
*Çete: (Maraş müdafaasında görev alan yerel halk için kullanılmaktadır.)
TÜRKİYE'Yİ YASA BOĞAN DEPREM FELAKETİ
Türkiye, 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen 7.7 büyüklüğündeki yıkıcı bir depreme uyandı. Gece saat 04.17'de meydana gelen deprem Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Hatay, Osmaniye, Kilis, Adana, Adıyaman ve Malatya olmak üzere 10 ilde şiddetli bir şekilde hissedildi. Depremin ardından aynı gün içinde saat 13.24'te 7.6 büyüklüğünde Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesinde yeni bir deprem daha meydana geldi. Binin üzerinde artçı sarsıntı yaşayan Türkiye'nin güneydoğusu acı bir bilanço ile karşı karşıya kaldı.
CAN KAYBI 24 BİNİ, YARALI SAYISI 80 BİNİ AŞTI
Can kaybı sayısı son verilere göre 24 bin 617, yaralı sayısı ise 80 bin 104 olarak belirlendi. Depremin yaraları sarılmaya devam ederken dünyanın farklı ülkeleri Türkiye’ye yardım eli uzatıyor.